Noorganik moddalar kimyoviy texnologiyasi


-MAVZU. KIMYOVIY VA FIZIK USULLAR BILAN VODOROD ISHLAB CHIQARISH. VODORODNI ELEKTROLIZ USULI BILAN ISHLAB CHIQARISH



Download 4,95 Mb.
bet32/181
Sana31.01.2022
Hajmi4,95 Mb.
#419596
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   181
Bog'liq
NMKT Maruza

10-MAVZU. KIMYOVIY VA FIZIK USULLAR BILAN VODOROD ISHLAB CHIQARISH. VODORODNI ELEKTROLIZ USULI BILAN ISHLAB CHIQARISH
Reja:

  1. Kimyoviy va fizik usullar bilan vodorod ishlab chiqarish.

  2. Vodorodni elektroliz usuli bilan ishlab chiqarish


Metan va uglerod monooksidini konversiyalab vodorod olishning asoslari
Umuman metan va uglerod monooksidini kislorod (yoki havo), suv bug’i va uglerod dioksidi bilan konversiyalash mumkin. Shuni ta'kidlash kerakki, metan va uning gomologlarini kislorod yoki havo bilan to’liq va to’liqsiz oksidlash mumkin. To’liq oksidlash natijasida doimo suv bug’i va uglerod dioksidi olinadi:
CH4+ 2O2→ CO2+2H2O+ Q1
Ammo, vodorod ishlab chiqarish uchun esa, metanni to’liqsiz oksidlashkerakdir:
CH4+ 0,5O2→ CO+2H2+ Q2 (35,65 kJ)
Metan va boshqa uglevodorodlarni suv bug’i, uglerod uch oksidi bilan to’liqsiz oksidlab ham, vodorod olish mumkin:
CH4 + H2O → CO+2H2- Q3 (-206,19 kJ)
CH4+ CO2→ CO+2H2- Q4 (-247,36 kJ)
yoki metan gomologlarining to’liqsiz oksidlanishi:
Сn Н2n + nН2О(bug’) = (2n+1) Н2 +nCO -Q
Vodorod olish uchun amalga oshiriladigan yuqoridagi to’liqsiz oksidlash reaksiyalaridan ko’rinib turibdiki, ularning hammasi gomogen, qaytar va kislorod ishtirokida ketadigan reaksiya ekzotermik, lekin suv bug’i va uglerod dioksidi ishtirokida ketadigan reaksiyalar esa - endotermikdir. Lekin uchala reaksiya natijasida ham uglerod monooksidi hosil bo’ladi. Bu uglerod monooksidi keyinchalik suv bug’i bilan reaksiyaga kirishib, yana vodorod hosil qilishi mumkin:
СО + Н2О(bug’) = СО2 + Н2 + 41,17 kJ
Yuqoridagi reaksiyalardan xulosa qilish mumkinki, metanni uglerod dioksidi yoki kislorod bilan to’liqsiz oksidlansa, 1 mol metandan 2 mol vodorod olish mumkin. Agarda metan suv bug’I bilan to’liqsiz oksidlansa, 1 mol metandan 3 mol vodorod olish mumkin.
Metan va uglerod monooksidini bitta apparatda suv bug’i bilan to’liqsiz oksidlab, yuori chiqish bilan vodorod olish mumkinmi yoki yo’qmi, degan savolga toppish kerak. Buning uchun yuqoridagi reaksiyalarni birgalikda va ayrim termodinamik tekshirish ya’ni bu reaksiyalar natijasida hosil bo’ladsigan gaz aralashmasining muvazanat sharoitida tarkibini reaksion haroratga qarab o’zgarishini ko’rib chiqamiz:
х х х 3х
СН4 + Н2О(bug’) = СО + 3Н2 -206,19 kJ
х у у у
СО + Н2О(bug’) = СО2 + Н2 + 41,17 kJ
_____________________________________________________________
СН4 + 2Н2О(bug’) = СО2 + 4Н2 -165,02 kJ
Faraz qilaylik, dastlabki gaz aralashmasi 1 mol metan va n mol suv bug’idan iborat.
Х – metanni reaksiyaga kirishgan qismi, mol.
У – uglerod monooksidini reaksiyaga kirishgan qismi, mol.


Download 4,95 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   181




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish