Noorganik kislotalar ishlab chiqarish nazariyasi va texnologik hisoblari

4. Texnologik sxemalarni solishtirish va tanlash.

AZOT KISLOTASI ISHLAB CHIQARISHNING FUNKSIONAL SXEMASI.
Azot kislotasi ishlab chiqarish uchun asosiy xomashyo sintetik ammiak, havo kislorodi va suv hisoblanadi. Bunda quyidagi reaksiyalar sodir bo‘ladi: Ammiakning havo kislorodi orqali oksidlanishi:

4NH₃ + 5O₂=4NO + 6H₂O + Q, (1)

Azot oksidining azbt dioksidigacha qo'shimcha ravishda oksidl­anishi:

2NO + O₂ = 2NO₂ + Q₂ (2)

NO gazinirrg suv orqali yutilishi, azot kislotasi hosil bo'lishi:

Uchinchi reaksiya bilan bir vaqtda ikkinchisi ham sodir etiladi, chunki NO₂ning barcha miqdori HNO₃ ga aylantirishi mumkin. Barcha reaksiyalar ekzotermik reaksiyalardir.

(1)-(2) kimyoviy tenglamalardan kelib chiqqan holda funksional sxema am-miakning oksidlanishi, gazlarning keyinchaliksovutilishi, azot oksidining oksid-lanishi hamda hosil bo’luvchi nitroz gazlarni suv bilan absorbsiyalash tizimchalarini o‘z ichiga oladi (1-rasm).

Bu yerda biz ishlab chiqarish ayrim bosqichlarining fizik- kimyoviy asoslanishlariga to‘xtalamiz.