Noorganik kimyo

Каrboksipeptidaza 
    Karboksipeptidaza yana bir tarkibida rux tutgan fermentlar oilasidir. Ularning 
faoliyati peptid bog’larining katalitik gidrolizini amalga oshirish hisoblanadi: 
            
 
        
Нjuda yaxshi ho’kiz yaxshi o’rrganilgan, u polipepetid zanjiri  bitta Zn2+ 
ionidan tashkil topgan. Rentgenostrukturaviy analiz buzilgan tetraedrik 
konfigurasiya borligini ko’rsatadi(19.10 rasm).Bu erda ham suvning Zn
2+
  ga 
koordinasiyasi H
2
O va nukleofil orasidagi muvozanat jarayonini tezlashtirishi 
mumkin.  Rux ioni katalizator rolida va LUYIS kislotasining katalizatori bo’lib, 
peptid guruhudagi karbonil guruhini gidrolizga moyilligini oshirishi va uglerod 
atomining elektron buluti zichhligini kamaytirirshi mumkin (9) 

---

Anorganik kimyo fanidan majmua
 
 
 
324 
 
                           
 
        Strukturaviy  tekshirishlarning ko’rsatishicha subsrtaning birikishi tirozin 
qoldigini aktiv markaz tomonga suradi.Balki, bu qoldiq gidroliz reasiyasining 
mexanizmida katta rol o’ynar.Rentgenostrukyuraviyy tekshirishlarmodel substrat 
ishlatilganda yana bir boshqacha mexanizm amalga oshishini ko’rsatdi, unda ataka 
qilinayotgan karbonil guruhi arginin qoldig’I bilan vodorod bog’ hosil qiladi, suv 
molekulasi ruxning koordinasion sferasida qoladi va substratni gidroksomexanizm 
boyicha  ishg’ol etadi.Diolning struturasi 18.7 rasmda berilgan.   
 
18.7-rasm.  Karboksipeptidazaning  A  kristallstrukturasi  fragmenti.  Aktiv  markaz 
bilab bog’langan glisiltirozin molekulasi ajratib olingan
51
. 
  
 
Рис.  18.7.  Karboksipeptidaza bilan faollashtirilgan asosiy mahsulot(diol) substrat. 
Uylduzcha bilan kislorod atomi gidroksil guruhdan chiqadigan , Zn
2+
  ioni bilan 
ta’sirlasahadigan gidrolsil guruh ko’rsatilgan. 
                                                 
51
 
Blow D. 
М.,  Steitz  Т. А., Ann.  Rev.  Biochem.,  39,  79  (1970). 
 

---

Anorganik kimyo fanidan majmua
 
 
 
325