Noorganik kimyo

Le-Shatele printsipi.
   
Muvozanatda turgan sistemaga biror bir ta’sir 
ko’rsatilsa, muvozanat buziladi va ma’lum vaqtdan so’ng yangi muvozanat 
qaror topadi. Bu jarayon muvozanatning siljishi deyiladi. 
          Muvozanatni    qay tarafga siljishini Le-Shatele printsipi aniqlab beradi: 
 Muvozanatda turgan sistemaga biron-bir tashqi ta’sir  ko’rsatilsa, muvozanat  shu 
ta’sirni kamaytiruvchi reaktsiyaning borishi tarafga siljiydi. 
                  N
2
 + 3H
2
 = 2NH
3
∆
H < 0 
      
Ushbu reaksiyada azot, vodorod kontsentrasiyalarining oshishi hamda ammiak  
kontsentrasiyasini kamayishi muvozanatni o’ngga ammiak hosil bo’lishi tarafga 
siljishiga olib keladi.  Aksincha azot yoki vodorod kontsenrasiyasini  kamaytirish  
hamda  ammiak  kontsentrasiyasini oshirish muvozanatni chap tarafga siljitadi. 
      
Harorat oshganda  muvozanat endotermik reaksiyaning borishi tarafga ya’ni 
ammiakning parchalanishi tarafga siljiydi.      Bosim oshganda esa,  muvozanat gaz 

---

Anorganik kimyo fanidan majmua
 
 
 
24 
 
modda molekulalari son kamayadigan tarafga ya’ni ammiak hosil bo’lishi tarafga 
siljiydi.