Noorganik kimyo

 
    
Berilliyning elektron formulasi 1s
2
2s
2
.Bor p-elementlar qatoriga kirgani uchun  
uning elektron formulasi 1s
2
2s
2
p
1
.Tashqi qavatdagi p-elektron uchun n=2, l=1, 
m=0, s= +1|2 ga  teng.Uglerodning elektron formulasi  1s
2
2s
2
2p
2
.Uglerodning p- 
pog’nachasidagi elektronlar 2 ta: 
                                      2p 
↑
 
↑
 
 
     Bu elektronlar uchun  n=2, l=1, m=0 yoki m=-1 va s= +1|2.Uglerodning toq 
elektronlari soni 2 ta. Shuning uchun ham uning valentligi 2ga teng. 
     Gund qoidasi.Yadro zaryadi ortishi bilan elektronlarning kvant yacheykalarga 
to’ldirish spin kvant sonining qiymati maksimal bo’lish tartibida amalga 
oshiriladi.Shu qoida 2p holatda elektronlarning joylanishida o’z aksini topgan. 

---

Anorganik kimyo fanidan majmua
 
 
 
57 
 
 Uglerodga ma’lum energiya berilsa u qo’zg’algan holatga o’tib uning valentligi 4 
ga teng bo’ladi. 
                                     2s     2p    
↑
 
↑
 
↑
 
↑
 
 
 
 
 
Azotning elektron formulasiga ko’ra  1s
2
2s
2
2p
3
. 
  
↑
 
↑
 
↑
 
     Tashqi qavatdagi elektronlar uchun n=2, l=1, m=0, -1, +1 uchta qiymatga ega. 
Gund qoidasiga ko’ra uchala elektron uchun ham S= +1|2.Chunki elektron 
bulutlarning fazoviy holatlari uchta. 
     Azotdagi toq elektronlar soni 3 ta. Agar 2s va 2 p –pog’onachalar hisobga 
olinsa eng ko’p valentlik imkoniyati 4 ga teng bo’ladi.Shuning uchun azotning 
valentligi 5 bo’lishi mumkin emas. 
                               2s     2p 
↑↓
 
↑
 
↑
 
↑
 
 
     Kislorod quyidagicha elektron formulaga ega bo’lib 1s
2
2s
2
2p
4
.Kisloroddagi 
to’rtinchi elektron faqat spin kvant soni bilan farq qiladi.Kislorodda toq elektronlar 
soni ikkita, shuning uchun uning valentligi doimiy bo’lib ukkiga teng. 
                                       2p 
↑↓
 
↑
 
↑
 
      Ftorning elektron formulasi 1s
2
2s
2
2p
5
.Ftor atomining tashqi pog’onasidagi toq 
elektronlar soni bitta.Ftor doimiy 1 valentli. Ikkinchi davrning oxirgi elementi 
neon. Uning elektron formulasi  1s
2
2s
2
2p
6
.   
                                             2p 
↑↓
 
↑↓
 
↑↓
 
       2 davrda 8 ta element bor. Ulardan 2 tasi s-  element. 5 –element B dan 10-
element Ne gacha p-pog’onacha to’lgani uchun ular p-elementlar qatoriga kiradi. 
      Atomning elektron pog’onasida joylashgan elektronlar soni quyidagicha 
topilishi mumkin: