Noorganik kimyo

 
Ma’ruzaning maqsadi:
 Talabalarni oddiy qattiq moddalarning, metallar va 
qotishmalarning hamda ion birikmalarning tuzilshi bilan tanishtirish. 
Ajratilgan vaqt: 
2 soat 
Ma’ruzaning rejasi: 
1.
 
Oddiy qattiq moddalarning tuzilishi; 
2.
 
Sharsimon joylashuvlar; 
3.
 
Kristall sistemalarning holatlari; 
4.
 
Oktaedrik va tetraedrik bo’shliqlar; 
5.
 
Metall va qotishmalarning strukturasi; 
6.
 
Ion tuzilishli birikmalarning kristall strukturasi. 
           Tayanch iboralar: 
kristallar, kristallokomyo, sharsimon 
joylasuvlar,metllarning kristall panjarasi, ion kristalar. 
 
                      
Oddiy qattiq moddalarning tuzilishi
18
 
        Kimyoviy boglar ichida eng oddiysi metal boglanish      bo’lib,  uni hosil 
bo’lishida element atomi umumiy foydalanish uchun elektronlar  beradi( bir yoki 
bir nechta). Bog’ning barqarorligi qolgan kationlar va elektronlarning o’zaro 
ta’siriga bog’liq.Metallardagi plastiklik, quyish mukinligi elektronlarning 
kationdan oson ajralishiga bog’liq, metallga xos yaltiroqlik elektronlarning 
kationdan oson ajralishiga va elektromagnit tolqinlarga  sezgirligi va unga javob 
berishiga bog’liq. 
       Metall bog’lanishda elektronlarning umumiy foqdalanish uchun o’tib qolishi 
s-,d-  va ba’zan p-  elementlarga mansub  va ular kichik ionlanish energiyasiga ega 
elementlardir.   
       Metall bog’lanishdan murakkab bo’lmagan ikkinchi xil bog’lanish bu ion 
bog’lanishdir, bunda ion karkas va simmetriya qarama-qarshi zaryadli ionlar 
                                                 
18