Non-finite forms of the verb

6.
Quyidagi fe’llar esa ko’p hollarda o’zidan keyin 
to’ldiruvchini olib
undan 
keyin “
to
” yuklamali infinitive ishlatiladi va 
murakkab to’ldiruvchini
hosil qiladi:
advise-maslahat 
bermoq 
allow-ruxsat 
bermoq 
ask-so’ramoq 
beg-yalinmoq 
cause-sabab 
bo’lmoq 
challenge-
chaqirmoq 
convince 
ishontirmoq 
dare-botinmoq 
decide-qaror 
qilmoq 
enable-qiboliyatli 
b-q. 
encourage-
ruhlantirmoq 
expect-umid 
qilmoq 
explain-
tushuntirmoq\ 
forbid-
ta’qiqlamoq 
force-
majburlamoq 
get-ko’ndirmoq 
hire-yollamoq 
instruct-
ko’rsatma b-q 
invite-taklif 
qilmoq 
know-bilmoq 
need-muhtoj 
bo’lmoq 
order-buyurmoq 
permit-ruxsat 
bermoq 
persuade-
ishontirmoq 
remind-eslatmoq 
require-talab 
qilmoq 
teach-o’qitmoq 
tell-aytmoq 
urge-undamoq 
understand-
tushunmoq 
want-xohlamoq 
warn-
ogohlantirmoq 
I asked him to wait here for a while. Men undan shu yerda kutib turishini so’radim. 
I urged her to apply for the job. Men uni ishga kirishga undadim.
I got Jack to repair my car. Men Jackni mashinamni tuzatishga ko’ndirdim.
7.
“ask, decide, know, remember, forget, explain, understand, show, tell” 
fe’llaridan keyin “what, where, how, whether” kabi so’roq so’zlar kelib undan keyin 
“to”li infinitive kelishi ham mumkin: We asked 
how to get
to the station. Biz vokzalga 
qanday borishni so’radik.
8. 
Odatda 
sifatlardan keyin
, ayniqsa “
It is + sifat
” birikmasidan keyin “
to
” li 
infinitive ishlatiladi:
anxious-juda istovchi
able-qodir 
boring-zerikarli 
common-oddiy 
dangerous-xavfli 
difficult-qiyin 
eager-intiluvchi 
easy-oson 
good-yaxshi 
hard-qattiq 
pleased-minnatdor 
prepared-tayyor 
ready-tayyor 
strange-g’alati 
usual-odatiy
It is dangerous to drive in this weather. Bunday havoda mashina haydash xavfli.
It is pleasant to lie on the beach in summer. Yozda plajda yotish maroqli.
9. For + to’ldiruvchi + “to”li infinitive
. Bu qurulmada ega kesimdam keyin 
“
for”
predlogi kelib, undan keyin to’ldiruvchi va so’ngra esa “to” yuklamali infinitive 
ishlatiladi:

---

It is easy for you to say that. Buni aytish sizga oson. 
The water is too cold for the children to swim. Suv bolalarga cho’milish uchun juda 
sovuq.
10.
Quyidagi holatlarda infinitive “to” yuklamasisiz ishlatiladi: a) must, can, 
could, may, might, should kabi modal fe’llardan keyin: 
He can speak German. U 
nemischa gapira oladi. 
b) 
Had better
-yaxshisi, 
would soone r
-yaxshisi, 
would 
rather
-yaxshisi, birikmalaridan keyin va 
in order to
(uchun) so’zidan keyin 
“to” siz 
infinitive
ishlatiladi: 
You had better stay at home. Sen yaxshisi uyda qol. I would rather 
go home. Men yaxshisi uyga boraman. I shouted in order to warn them. Men ularni 
ogohlantirish uchun baqirdim.
Lekin:
would rather
birikmasidan keyin Ega + Kesim kelsa o’tgan zamon 
shaklidagi fe’l ishlatiladi: 
I would rather cook the dinner. Men yaxshisi kechki ovqatni 
pishiraman. I would rather she cooked the dinner now
. 
Men hozir kechki ovqatni u 
pishirsa yaxshi deb o’ylayman
. c)