Nom kiritish bosManishini

Uyga vazifa: Mavzuni o`qib, 62- betdagi mashqlarni bajarish.

Sana : 14.12 2013 yil Sinf : 9- sinf

Мавзу: Chiziqli dasturlar tuzish

Maqsad: a) tа’limiy: O’quvchilarni Chiziqli dasturlar tuzish mavzusi bilan tanishtirish, o’quvchilarni kompyuter bilan ishlash madaniyatini shakllantirish. o’quvchilarni irodalarini mustahkamlash,yangilikka intilishiga o’rgatish

b)rivojlantiruvchi: O’tilgan mavzuni mustahkamlash, yangi mavzuni shakllantirish

c)tarbiyaviy: o’quvchilarda vatan ravnaqiga hissa qo’sha oladigan komil inson ruhida tarbilash

Dars turi: Yangi bilim berish

Dars metodi: Aralash

Dars jihozi: Kompyuter, ekran, doska, bo’r, kitob, daftar

Yangi mavzu bayoni
Odatda, chiziqli algoritmlarning dastur shaklida yozilishi chiziqli dastur deb ataladi. Demak, chiziqli dasturdagi barcha operator ketma-ket kelish tartibida bajariladi va hech qanday shart tekshirilmaydi.

1- misol. Radiusi R bo'lgan aylananing uzunligini hisoblash dasturi tuzilsin va R=9 birlik qiymat uchun bajarilsin.

Yechish. Aylananing uzunligini hisoblash formulasini esga olamiz: L=2;rR. Paskal dasturlash tilida u L := 2*pi*R ko'rinishda yoziladi. Dasturda bitta o'zgarmas pi va ikkita o'zgaruvchi R va L qatnashadi. Masala shartiga ko'ra R=9, ya'ni butun son. Shu sababli R o'zgaruvchi turi Integer deb olinadi. Aylananing uzunligi L esa ko'paytmada n qatnashganligi uchun, albatta haqiqiy (Real) turli bo'ladi. Aytilganlarni hisobga olib quyidagi dastur tuziladi:

Program aylana_uzunligi; Var R: Integer; L:Real; Begin

r := 9; L := 2*pi*R; WriteLn(^,L=',L,' birlik.'); readln; End.

Dastur ishga tushirilgach Ctrl+F9 klavishalar juftligi bosilgach yoki Run menyusidan Run bandi tanlangach), ekranda quyidagi natija hosil bo'ladi: L= 5.6548667765E+01 birlik.

Dasturda L - real turli bo'lgani uchun natija eksponensial ko'rinishda chiqdi. Agar chiqarish operatorida L:7:2 formatidan foydalanilsa radiusi 9 birlik bo'lgan aylananing uzunligi 56,54 birlikka tengligi ko'rinadi.

Bu dastur yordamida ixtiyoriy butun radiusli aylananing uzunligini hisoblash mumkin. Faqat har safar dasturdagi R ning qiymatini o'zgartirib turish lozim. Dasturga har safar o'zgartirish kiritmaslik uchun R ning qiymati kiritish operatori yordamida beriladi. Radiusning qiymati doim butun son bo'lavermasligini inobatga olib, uni Real turdagi o'zgaruvchi sifatida tavsiflanadi. Bularni hisobga olib quyidagi dastur tuziladi:

Dasturi