73
Олма (курти) мевахури
- Carpocapsa (Cydia) pomonella L. Олма к,урти
ЗОтурдан ортик, мевали дарахтларни, жумладан нок дарахтини зарар -
лайди. К,урти мева ичига тешиб кириб бозорбоплигини пасайтиради ва
чиришига сабаб булади, бундай меваларни сак,лаб булмайди.
Кимёвий усул:
Тамаки к,айнатмасидан фойдаланганда пуркаш хар бир
авлодга к,арши 2-3 марта утказилади.Тузок, белбо^ар дарахт танасига
ботланади,тушган к,уртлар йукдгилади.
Бундан ташк,ари, олма «.уртининг хар бир авлодига к,арши икки март -
тагача к,уйидаги кимѐвий препаратлардан бири пуркалади: Инсегар (0,6/1
тоннага), Проклэйм (0,4-0,8/1 тоннага), Кораген (0,2/1 тоннага), Ацетаплан
(Ачив, Голдплан, Камелот, Моспилан, Нестор, Пилармос, Таг - спилан),
Калипсо, 48% с.к. (0,1-0,15 л/га), Би-58- янги (Данадим, Нугор), 40% эм.к.
(0,8-2,0 л/га) ѐки Карбофос (Фуфанон), 57% эм.к. (1,0-3,0л/га).
Нок дарахти касалликлари. Бактериал куйиш
- Erwinia amylovora. Олма,
нок, бехи, олхури, дулана, атиргул, смородина, малина каби усим - ликларни
касаллантириши аник,ланган. Дарахтларнинг гуллари, новда -
74
Замонавий интенсив нок бомарини яратиш ва парваришлаш технологияси
лари ва мевалари корайиб, ѐш кучатлар ва новдалар куриб колади, хо -
силдорлик кескин камаяди.
Х,аёт доври.
Инфекция манбаи эски ботлардаги касалланган дарахт,
зарарланган ypyf ва кучат хисобланиб, бактериялар ѐмтир томчилари,
зарарли хашаротлар, асаларилар, кушлар ѐрдамида таркалади. Касал- лик
6of асбоблари билан кесиш ва пайванд килиш даврида юкиши мумкин.
Касалликнинг инкубацион даври 3-4 кундан 6-10 кунгача чу- зилиши
мумкин. Куйишнинг дастлабки белгилари пайдо булгунча ми - нимал харорат
14°Сдан юкори булиши зарур. Дарахтларнинг зарарла- ниши хаво серѐтин
келиб, харорат 18°С ва ундан юкори булганда содир булади. Бактериянинг
ривожланиши учун кулай харорат 30°С булиб, 45-50°С да улар улади. Ёзда
касаллик тузалганга ухшасада, бахорда дарахт танасида сув югуриши билан
«уйтониб», бутун усимлик буйлаб таркалади. Мевалари ѐш, пишмаган
даврда зарарланади, пиша бошла- ган ва пишган меваларда касаллик
ривожланмайди.
Харорат кулай вактда ѐмтир ѐки намликни пайдо булиши бир неч та
бактерия зарарлаган ракларда кишлаган бактериялар би р соатда 100
минглаб гул ва шохларни зарарлаши мумкин. Харорат.30°С дан ошгандан
сунг касаллик таркалиши тухтайди. Касалликни кузтатувчи бактерия
булганлиги сабабли унга карши сепилган фунгицидларнинг хеч бири таъсир
этмайди
(Строби/Квадрис).
Мис
сульфати
бактерияни
улдира
олмайди,бирок унинг ривожланишига нокулай шароит тутди - ради. К,ишда
ракларни кесиб тозалаш жуда мухим. Хар бир раклардан триллионлаб
бактериялар шамол, ѐмтир ва хашаротлар оркали таркалади. Пакана
пайвандтаглар М9/М26 ушбу касалликка жуда чалинув- чан хисобланади.
Зарарланган дарахтларнинг 5-15% кузга бориб то- мирдан курийди. Апрель
ѐки май ойида солинган азотдан ѐки кучли кесиш натижасида новдалари
тез усаѐтган дарахтлар купрок зарарланади. Интенсив нок ботларида 3-4
йилдан сунг новдалар йилига 25-30 см узунликда усса етарли хисобланади.
Гуллашдан кейин гултожибарглар тукилгандан сунг касаллик зарари
камаяди, шу сабабли азотли yfHT- ларни солишни теримдан кейин ѐки кузда
амалга оширилади. Гул ѐки новдаларда касаллик аломатлари куриниши
захоти уларни кесиб олиб йук килиш керак, акс холда хар бир
кечиктирилган кун сабабли кейинги куни 6 баробар куп кесишга ѐки
зарарга тутри келади. Касаллик 16-30°С хароратда яхши ривожланади ва
30 дакикада 2 баробарга купаяди, бошкача айтганда 1 та бакте рия 2-3
кунда 1 триллионгача купайиши мумкин. Бактерия механик зарарланмаган
юзадан хам кириб
Do'stlaringiz bilan baham: |