Nókis filiali 2a kánshilik isi topari studenti Dilanova Bekayimniń

ÓZBEKISTAN RESPUBLIKASI NAWAYI KAN-METALLURGIYA KOMBINATI

NAWAYI MÁMLEKETLIK KÁNSHILIK INSTITUTI

NÓKIS FILIALI

2A Kánshilik isi topari studenti

Dilanova Bekayimniń

“Metrologiya ha’m standartlastiriw” páninnen

Ózbetinshe jumis

Orinlaǵan: Dilanova B.

Qabillaǵan: Muxammedinov K.

Nókis 2021

Kúndelik turmısda ólshewler

Joba:

1.Metr.

2.Kilogram.

3.Sekund

4.Kalendar

Metr (belgileniwi: m; grekshe μέτρον — ólshew) — SI dagi uzınlıq ólshem birligi. 1 metr — jaqtılıq nurınıń vakuumda, 1/299 792 458 sekund ishinde basıp ótken aralıǵına teń.

Metr — 1) metrik ólshew sisteması hám Xalıq aralıq birlikler sisteması SI dagi uzınlıq birligi. Qısqasha m menen belgilenedi. 1 m = 0, 469 sajın = 1, 406 arshın = 3, 281 fu/i=10 dm=100 sm=1000 mm; 2) metrik ólshew sistemasında M. Parij meridiani uzınlıǵı shereginiń oń millionnan bir bólegi (10~7) ga, Xalıq aralıq birlikler sistemasında bolsa M. kripton -86 atomining 2 r10 hám 5 d5 energetikalıq úst arasındaǵı ótiwge sáykes keletuǵın nurlanıw vakuumındaǵı 1650763, 73 tolqın uzınlıǵına teń uzınlıq ólshewi.. .. METR (yun. metron — ólshew, metreo — o'lchayman) — qospa sóz bólegi. Ólshew ásbapları (mas, barometr, termometr) hám de metr sistemasındaǵı uzınlıq ólshewleri (mas, kilometr, santımetr) ni ańlatadı. METR (muzıkada ) — ritmik strukturalardıń kólemi hám sapasın belgileytuǵın, kúshli hám kúsheiz (yamasa uzın hám qısqa ) úleslerdiń arnawlı bir tártip hám ólshemlerde izbe-iz almasinuviga tiykarlanǵan kórkem waqıt ólshewi. Kúshli hám kúsheiz úlesler munasábetlerine tiykarlanǵan M. sisteması nota jazıwında ırǵaq járdeminde ańlatpalanadı. Awızsha dástúr degi muzıka miyrasları hám kompozitorlar ijodida turaqlı — birdey hám no-turaqlı — túrli taktli M. ushraydı. M. taktda úleslerdiń birigiwine kóre, ápiwayı (2 yamasa 3 úlesli) hám teń bólimlerden shólkemlesken quramalı (4, 6, 9 yamasa 12 úlesli) túrlerge bólinedi. Ápiwayılarında taktning birinshi, úlesi, quramalı M. larda bolsa hár bir M. toparınıń birinshi (kóbirek baslanǵısh ) úlesleri kúshli ańlatpalanadı. Bir taktda eki hám odan artıq teń bolmaǵan gruppalardan dúziletuǵın aralas M. da boladı (maye., 5, 7 úlesli). Arnawlı bir ritmik birlikler (sherek, yarım sherek, nimchorak notalar) dagi ol yamasa bul M. ańlatpası ırǵaq o'lcho-yei dep júritiledi. Shıǵısxalqlari awızsha dástúr degi muzıkada M. usıl (ózbek, tájik, turk, uyg'urlarda), iyqo (arabsha ), tala (hindcha) hám basqa sırtqı kórinislerde kórinetuǵın boladı. Ayırım muzıka janrlari ushın arnawlı bir M. lar xarakterli. Mas, vals 3 úlesli, marsh 2 yamasa 4 úlesli. Mártebe " as/otarida quramalı 2 úlesli, talkin hám basqa bólimlerinde aralas úlesli M. lar ushraydı.