Nókis filialí «Kompyuter injiniringi» baǵdarı

ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASÍ

INFORMACIYALÍQ TEXNOLOGIYALARÍ HÁM KOMMUNIKACIYALARÍN RAWAJLANDÍRÍW MINISTRLIGI
MUXAMMED AL-XOREZMIY ATINDAǴÍ

TASHKENT INFORMACIYALÍQ TEXNOLOGIYALARÍ UNIVERSITETI

NÓKIS FILIALÍ
«Kompyuter injiniringi» baǵdarı
3-kurs 301-19 topar studenti

Ibashova Biybiruza Maxsetovnanıń

« Sistema hám sıgnallardı qayta islew »

páninen

ÓZBETINSHE JUMÍS
Tema: Signal processorlarinda isletiletuǵin tarawlar hám ol jerdegi waziypaları hám xarekterleri
Laboratoriya jumısı berilgen sánesi: 2021 j.

Laboratoriya jumısın tapsırıw sánesi: 2021 j.

Tayarlaǵan: _________________ B.M.Ibashova

Qabıllaǵan: _________________ G.Eshniyazova
Nókis – 2021

Tema: Signal processorlarinda isletiletuǵin tarawlar hám ol jerdegi waziypaları hám xarekterleri

Jobası:

1. 
   Kirisiw.
   
2. 
   Tiykarǵı bólim.
   

1. 
   Cifrlı signal protsessorlari.
   
2. 
   Signal protsessorlarin tarawda qollanılıwı.
   

3. 
   Juwmaqlaw.
   
4. 
   Paydalanilǵan ádebiyatlar.
   

1. 
   Kirisiw.
   

Jańa kompyuter texnologiyalarınıń rawajlanıwı insan iskerliginiń túrli tarawlarına quramalı esaplaw sistemaların engiziwge túrtki boldı. Kompyuter texnologiyalarınıń eń zárúrli programmalarınan biri bul úzliksiz maǵlıwmat aǵımın jaratıw hám qayta islewdi basqarıw sistemaları bolıp, olardıń tiykarın ádetde signal protsessorlari quraydı. Motorola wákilleriniń sózlerine kóre, 2000 jılda AQSh qarıydarlarınıń 90% ten aslamı DSP (Digital Signal Protsessor - Cifrlı Signal Protsessor) óz ishine alǵan keminde bir ónimdi satıp aladı. Elektron komponentlerdiń bul tarmaǵınıń jigirma jıllıq rawajlanıwı dawamında DSP islewi bir neshe júz MIPSga etdi hám baxa 90% ten asdı, bul olardıń derlik barlıq tarawlarǵa keń tarqalıwina alıp keledi.

Ulıwma maqsetli kompyuterlerge tiykarlanǵan esaplaw sistemaların isletiw hám proektlestiriwde ámeldegi bolǵan jantasıw real waqıt rejiminde de, kompyuter yadında maǵlıwmat jazılǵannan keyin de quramalı jumıslaw beriw processlerin ámelge asırıw ushın qosımsha apparatlardı (taxtalar, modullar) talap etedi. Qaǵıyda jol menende, bunday apparatlar jaqında DSP-lar járdeminde ámelge asırıldı, olar kúshli esaplaw dúzilisine iye bolıp, informaciya aǵısların qayta islew ushın hár qıylı algoritmlardı ámelge asırıwǵa múmkinshilik beredi.

Salıstırǵanda tómen baxa, sonıń menen birge islep shıǵılǵan programmalıq támiynattı islep shıǵıw quralları bunday sistemalardı informaciya támiynatınıń túrli tarawlarında ámelge asırıwdı ańsatlashtiradi. AQSh hám Evropadagi kóplegen kompaniyalar ózleriniń DSP-sistemaların usınıp atır, olar 1 den 8 ge shekem DSP hám 128 Kbaytdan 256 MB ge shekem maǵlıwmatlar hám programmalar ushın yaddan paydalanadı. Analog apparatlar, Texas Instruments, Motorola, NEC, AT&T den eń kóp isletiletuǵın DSP-lar.

Bir protsessorni yamasa basqasın tańlaw kóp kriteryalı wazıypa bolıp tabıladı, biraq sonı atap ótiw kerek, Analog Devices protsessorlari úlken kólem degi matematikalıq esap -kitaplardı (mısalı, cifrlı signallardı filtrlew, korrelyatsiya funktsiyaların esaplaw hám taǵı basqalardı) talap etetuǵın programmalar ushın ábzallaw bolıp tabıladı, sebebi olardıń bunday jumıslarda islewi joqarı boladı. Motorola hám Texas Instruments protsessorlarina qaraǵanda. Usınıń menen birge, sırtqı apparatlar (intensiv protsessor sistemaları, hár qıylı kontrollerler) menen jedel almasıwı talap etetuǵın wazıypalardı orınlaw ushın joqarı tezlikte isleytuǵın interfeys tómen sistemalarına iye bolǵan Texas Instruments protsessorlaridan paydalanıw ábzallaw. Motorola - bul signal mikroprosessorlarini óndiriste jetekshi, olardıń kópshiligi arzan hám talay nátiyjeli 16 hám 24 bitli qozǵalıwshań mikroprotsessorlar. Keńeytirilgen baylanıs múmkinshilikleri, maǵlıwmatlar hám programmalar ushın jeterli chipli yaddıń bar ekenligi, programmalardı ruxsatsız kirisiwden qorǵaw, energiyanı tejew rejimin qollap-quwatlaw bul mikroprotsessorlarni tekǵana qánigelesken kompyuterler, bálki kontrollerler, xojalıq elektron apparatlar, sistemalarda paydalanıw ushın ózine tartatuǵın qıladı. Maslasıwshı filtrlew hám basqalar. Bul sistemalar úy hám sanaat qadaǵalaw sistemalarınıń kóplegen túrlerinde ámeldegi, mısalı, tońlatqıshlar, avtomobiller hám ıqlım sistemaları hám basqalar. Motorola sheshimleri energiya natiyjeliligi (nátiyjelililik) ga artıp baratırǵan mútajlikti qandırıw ushın islep shıǵılǵan, sonıń menen birge, elektron qural sistemalarınıń proektlestiriwde programmalastırıw qolaylıǵı hám maslasıwshılıǵı.