Nizompv nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti bolalar psixologiyasini va uni


VUI.2.  O’quv faoliyati shakllanishining dastlabki xususiyatlari



Download 4,03 Mb.
Pdf ko'rish
bet31/196
Sana15.01.2022
Hajmi4,03 Mb.
#366205
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   196
Bog'liq
Bolalar psixologiyasi va uni o'qitish metodikasi

VUI.2.  O’quv faoliyati shakllanishining dastlabki xususiyatlari
Hayotning dastlabki uch yilida bola onasi yoki boshqa kishilar 
masalan,  tarbiyachi  dasturi  bo’yicha  emas,  balki  go’yoki  o ’zining 
dasturi  bo’yicha  o ’qiydi.  Bu  davrda  bolaning  u  yoki  bu  bilim  va 
ko’nikmalarini 
o’zlashtirilishi 
muhlatiga 
alohida 
talablar 
qo’yilmaydi.  Ilk bolalik davrida tarbiya dasturi hali  sub’ektiv tarzda 
bola  uchun  mavjud  emas.  Sistematik  o ’qishga  layoqadli  bo’lgunga 
qadar  u  tayyorlov  bosqichini  bosib  o ’tadi.  Bu  bosqichda  chetdagi 
boshqa kishilaming  bolaga nisbatan yangi talablari  asta  sekin uning 
“o ’zining  dasturiga”  aylanishi  lozim.  Bog’cha  yosh  davrining 
oxirlariga  boribgina,  bola  kattalar  tomonidan  ishlab  chiqilgan 
“dastur bo’yicha” o ’qiy boshlaydi va maktab talablariga -  asta amal 
qila boshlaydi. L.S. Vigotskiyning fikri bo’yicha bog’cha yosh davri 
ta’lim dasturi:
1)  bolani  maktab  dasturiga  yaqinlashtirishi,  uning  bilim 
doirasini kengaytirishi, predmetli ta’limga tayorlashi;
2)  bolani  o’zining  dasturi  bo’lishi,  muning  qiziqishi  va 
ehtiyojlariga javob berishi  lozim.
Shuningdek  L.S.  Vigotskiy  bolaning  psixik  rivojlanishida, 
ta’ limning  yetakchi  roli  haqidagi  qonunini  ilgari  surdi  va  aniq 
ilodaladi:  ta’lim  rivojlanishi  oldida  boradi  va  o ’zining  orqasidan 
etaklaydi.
O ’quv  faoliyati  bolalami  hursand  qilishi,  ularga  zavq  berib, 
qoniqqanlik  hissini  uyg’otish  kerak.  Ilk  bolalik  davridanoq
- 4 1
  -


bolalarga  bilishga  qiziqishni 
tarbiyalash  katta  ahamiyatga  ega. 
Chunki  ulargina  inson  faoliyatining  ahamiyatli  motivlari  bo’lib, 
shaxs yo’nalganligining anglanilganligini  aks ettiradi,  barcha psixik 
jarayon 
va 
funksiyalarga 
ijobiy 
ta’sir 
etadi, 
qobiliyatini 
faollashtiradi,  qiziqish  mavjud  holatida  barcha  insoniy  kuchlar 
ko’tariladi.  Shuni  ayniqsa,  bog’cha  bolasining  o ’quv  faoliyatini 
tashkil etishda inobatga olish kerak.
Pedagog  va  psixologlaming  olib  brogan  tadqiqotlari  o’qishga 
bo’lgan  qiziqishlaming  paydo  bo’lishi  va  rivojlanishining  asosiy 
sharoitini ajratish imkonini beradi:
1.  O ’quv  faoliyati  shunday  tashkil  etilishi  kerakki,  bola  unda 
faol  ishtirok  etsin,  yangi  bilimlami  mustaqil  tarzda  qidirishi  va 
“topishi”ga  undalsin,  muammoli  xarakterga  ega  bo ’lgan  savollami 
echsin.
2.  O ’quv  faoliyati  turli  xil  bo’lishi  kerak.  Bir  xillikka  ega 
bo’lgan materiallar va bir xil usullar bolalami tez zeriktirib qo’yadi.
3.  Berilayotgan materiallaming kerakliligi va ahamiyatliligini 
tushunishi kerak.
4.  Yangi  berilayotgan  material  ilgari  o’zlashtirilgani  bilan 
yaxshi boglangan bo’lishi kerak.
5.  Yengil  bo’lgan  va  o ’ta  murakkab  material  qiziqishni 
uyg’otmaydi.  O ’quv  topshiriqlar  bog’cha  yoshidagi  bolalar  uchun 
qiyin, lekin imkoniyati etadigan darajada bo’lishi kerak.
6.  Bolaning  barcha  yutuqlarini  ijobiy  baholash  lozim.  Ijobiy 
baho bilishga nisbatan faollikni stimullashtiradi.
7. O ’quv materiallari yorqin va emotsional bo’lishi kerak.
A.P.Usovaning  ta ’kidlashicha,  o’qitilayotgan  materialni  idrok
qila  olmaslik  hodisasi  harakatning  usul  va  vositalarida  o’ta  osonlik 
usuliga asoslangan,  ilgari ko’rsatilgan noto’g ’ri tarbiyaviy ta ’siming 
asorati natijasidir.
Ayni  vaqtda  ko’pincha  ta’lim  olishga  tayyorlikning  quyidagi 
tarkibiy qismlari ajratiladi:
1. tafakkur qila olish kabi faoliyatning umumlashganligi;
2.  amaliy va so’z mantiqiy tomonlarining o’zaro muvofiqligini 
belgilovchi tafakkumi ing anglanilganligi;
3. tafakkur qilish faoliyatining elastikligi;
4. tafakkur qilish faoliyatining barqarorligi;
5. tafakkuming mustaqilligi hamda uning yordamga moyilligi.
-

Download 4,03 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   27   28   29   30   31   32   33   34   ...   196




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish