Nizompv nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti bolalar psixologiyasini va uni


VI. 2.  O ’yin  faoliyati  nazariyasi



Download 4,03 Mb.
Pdf ko'rish
bet25/196
Sana15.01.2022
Hajmi4,03 Mb.
#366205
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   196
Bog'liq
Bolalar psixologiyasi va uni o'qitish metodikasi

VI. 2.  O ’yin  faoliyati  nazariyasi
Bolaning  ongida  uni  qurshab  turgan  voqelik  to ’g ’risidagi 
xilma-xil  o ’yin  faoliyatini  takomillashtiradigan  sharoitlami  tadqiq 
qilgan  N.M.Aksarinaning ta’kidlashicha,  o’yin o ’z-o’zidan vujudga 
kelmaydi, buning uchun kamida uchta sharoit bo’lishi lozim:
a) taassurotlar tarkib topishi;
b)  har  xil  ko’rinishdagi  o ’yinchoqlar  va  tarbiyaviy  ta ’sir 
vositalarining muhayyoligi;
-
3 3
-


v)  bolalarning  kattalar  bilan  tez-tez  muomila  va  muloqatga 
kirishuvi. Bunda kattalaming bolaga bevosida ta’sir ko’satish uslubi 
hal  qiluvchi ro’l o ’ynaydi.
D.B.  Elkonin  o’z  tadqiqotida  rolli  o’yinning  syujeti  bilan  bir 
qatorda,  uning  mazmuni  ham  mavjud  ekanini  yozadi.  Uning 
fikricha,o’yinda  bola  kattalar  faoliyatining  asosiy  jihatini  aniqroq 
aks ettirishi o’yinning mazmunini tashkil qiladi.
A.P.  Usovaning  tadqiqotlarida  ta’kidlanishicha,  rolli  o’yin 
ishtirokchilarining  safi  yosh  ulg’ashiga  qarab,  jinsiy  tofovutlarga 
binoan kengayib boradi:
a)  uch  yoshli  bolalar  2-3  tadan  guruhga  birlashib,  3-5  daqiqa 
birga o’ynay oladilar;
b) 4-5  yoshlilar guruhi  2-3  tadan  ishtirokchidan  iborat bo Tib, 
ulaming  hamkorlikdagi  faoliyati  40-50  daqiqa  davom  etadi,  o ’yin 
davomida qatnashchilar soni ham ortib boradi.
v)  6-7  yoshli  bolalarda  rolli  o ’yinni  guruh  yoki jam oa  bo’lib 
birga  o ’ynash  istagi  vujudga  keladi,  natijada  aw al  rollar 
taqsimlanadi, 
o’yinning  qoidalariva  shartlari  tushuntiladi  (o’yin 
davomida bolalar bir-birlarining  harakatini qattiq nazorat qiladilar).
Eng 
sodda 
psixik  jarayondan 
eng 
murakkab 
psixik 
jarayongacha  hammasining  eng  muhim  jihatlarini  shakillantishda 
o ’yinlar  katta  ro’l  o’ynaydi.  Bog’cha  yosh  davrida  harakatning 
o ’sishida o ’yinning ta ’siri  haqida  gap  borganda  avollo  shuni  aytish 
kerakki,  birinchidan,o’yinnitashkil  qilishning  o ’zidayoq  mazkur 
yoshdagi bolaning harakatni o ’stirish va takomillashtirish uchun eng 
qulay 
shart-sharoitlar 
yaratadi.Ikkinchidan, 
o’yinning 
bola 
harakatiga  ta’sir  etishini  sababi  va  xususiyati  shuki,  harakatning 
murakkab  ko’nikmalami  sub’ekt  aynan  o’yin  payti  emas,  balki 
bevosita  mashg’ulot  orqali  o ’zlashtiladi.Uchinchidan,o’yinning 
keyinchalik  takomillashivu  barcha  jarayonlar  uchun  eng  qulay 
shart-sharoitlami vujudga keltiradi.Shu boisdan o’yin  faoliyati xatti- 
harakatni 
amalga 
oshirish 
vositasidan 
bolaning 
faolligini 
ta’minlovchi mustaqil maqsadga aylanadi.
Bolalar  lobaratorya  sharoitiga  nisbatan  o ’yinlarda  ko’proq 
so’zlami  eslab  qolish  va  esga 
tushurish  imkoniyatiga  ega 
bo’ladilar,bu  esa  ixtiyoriy  xotira  xususiyatini  chuqurroq,  ochishga 
yordam  beradi.  Tajribada  yig’ilgan  m a’lumotlami  tahlil  qilish 
quyidagicha  xulosa chiqarish imkonini beradi.
-
3 4
-


a)  o ’yinda  bola  tamonidan  m a’lum  rol  tanlash  va  ijro  etish 
jarayoni bir talay axborotlami eslab qolishni talab qiladi;
b)  chu  boisdan  personajning  nutq  boyligini  egallash,  xatti  -  
harakatini takrorlashdan  iborat ongli maqsad  bolada oldinroq  paydo 
bo'ladi va oson amalga oshadi.
VI. 3. 

Download 4,03 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   196




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish