Nizomiy nomidagi

Irqlarning hosil bo’lishi

Irqiy tiplarning shakllanishida tubandagi omillar muhim rol o’ynagan:

1) belgilarning paydo bo’lishi;

2) belgilarning turg’un bo’lishi va aholida saqlanishi;

3) hududga belgilarning tarqalishi;

4) belgilarning har xil birikishda hosil bo’lishi.

5. 
   belgilarni o’zgarish qonuniyatlari va ta’snifi
   

Irq hosil bo’lish omillarining taxlil qilishda odamlarga hos yashash tarzi (jamoa bo’lib) yashash e’tiborga olinishi kerak.

Belgilarning paydo bo’lishi. Odamdagi belgilarning yangi mutatsiya tufayli paydo bo’lganligini aniq aytish juda qiyin. Mutatsiyaning tez tarqalishini aniqlovchi bilvosita usullar bor. Masalan, Xolden hisobiga ko’ra 50 ming odamdan bittasida gemofiliya aniqlangan.

Irq hosil bo’lishida aholining har xil guruhlarida o’xshash mutatsiyalar bir- biridan mustaqil hosil bo’lishi aniqlangan. Albinizm, qisqa barmoq, pakanalik kabi belgilar har xil irqlarda mustaqil paydo bo’lishi o’rganilgan. Normal belgilar, qo’ng’ir soch belgisi ham har xil irqlada o’rganilgan. Irqiy belgilarining o’zgarishi ham diqqatga sazovordir. Masalan, Afrika pakana odamlarida havorang ko’zli, niderlandiya odamlarida sochlar spiral shaklda o’ralganligi. Sochning spiral shaklda bo’lishi Afrika negrlarida va meksikaliklarda, burunning cheti oldinga chiqqanligi popuas va Shimoliy Amerika indeyslarida hamda yevropaliklarda bir-biridan mustaqil holda paydo bo’lgan.