|
ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
255
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ
muhim xususiyatlarini inobatga olgan holda ularning o‘quv faolliklarini oshirish maqsadida ta’lim
jarayonida interfaol metodlardan samarali foydalana olishi hisoblanadi.
Chet tilini o‘qitishda interfaol ta’lim metodlaridan foydalanish asosida ta’limni tashkil
etish[1,43].: 1) o‘qituvchi va talabalar o‘rtasida o‘zaro hamkorlikni qaror toptirish; 2) talabalarning
mustaqil o‘qib-o‘rganishlari; 3) ularda o‘quv materiallarini o‘zlashtirishga ijodiy yondashuvni qaror
toptirish uchun zarur shart-sharoitni yaratishga yordam beradi. Buning ta’sirida, yana shuningdek,
talabalarda bilimlarni o‘zlashtirishga bo‘lgan qiziqish, mustaqil, erkin fikrlash qobiliyati
rivojlanadi-ki, mazkur holat ta’lim sifatini yaxshilab, samaradorligini oshiradi. Shu bois oliy ta’lim
muassasalariining chet tilini o‘qitishda interfaol ta’lim metodlaridan samarali foydalanish
ko‘nikmalarini shakllantirish muhim ahamiyat kasb etadi. O‘qituvchilarning interfaol ta’lim
metodlaridan samarali, maqsadga muvofiq foydalana olish ko‘nikmalarga egaliklari har bir o‘quv
mashg‘ulotining o‘ziga xos (orginal), qiziqarli va samarali bo‘lishiga olib keladi.Oliy ta’lim
muassasalari o‘qituvchilarida interfaol ta’lim metodlaridan samarali foydalanish ko‘nikmalarini
shakllantirishda ularning talabalarda ta’limiy faollikni shakllantirishga yordam beruvchi metodlar
to‘g‘risidagi ma’lumotlarga ega bo‘lishlari muhimdir. Binobarin, interfaol ta’lim metodlari har bir
talabada ta’limiy faollikni yuzaga keltirib, uning oddiy tinglovchi yoki axborotlarni qabul qiluvchi
bo‘lib qolishiga yo‘l qo‘ymay, balki faol sub’ekt sifatida bilimlarni puxta va tezkor o‘zlashtirishlariga
yordam beradi. Pedagogik texnologiya – xorijiy pedagogikaning yo‘nalishi bo‘lib, uning maqsadi
ta’lim jarayonining samarasini oshirish va o‘qitish natijalarini kafolatlashdan iborat bo‘lgan.
XX asr jamiyat ijtimoiy-iqtisodiy, manaviy-marifiy taraqqiyotida tub o‘zgarishlar qilish
lozimligini taqozo etmoqda[2,45]. Bu tub o‘zgarishlar, avvalo, yoshlar tarbiyasiga ularning
barkamol avlod bo‘lib shakllanishiga qaratilgan. Bu yangilanishlar o‘z navbatida tabiiyki o‘qitish
jarayonini rejalashtirish, dars mashg‘ulotini loyihalashtirishga yangicha yondashishni, o‘quv-tarbiya
jarayonini yangicha tashkil qilishni taqazo qildi.Shunga ko‘ra «ilmiy-texnikaviy tadqiqotlarning
samaradorli-gini oshirish, yangi izlanishlarni yo‘lga qo‘yish va ishlab chiqarishga joriy etish»
zaruriyati paydo bo‘ladi. Mazkur sharoitda o‘quv jarayonining tashkilotchisi, amalga oshiruvchisi
va nazoratchisi qilib faqat o‘qituvchini belgilash ayni paytda o‘qituvchini ta’lim ob’ektiga
aylantirib, uning ijodiy faoliyatini chegaralash mutlaqo to‘g‘ri emas. Ayniqsa, fan-texnikaning jadal
rivojlanayotgan, axbortning keskin ko‘payib borayotgan bir davrida ta’lim-tarbiya jarayoniga yangi
pedagogik texnologiyalarni qo‘llash, orqali erishish mumkin bo‘ladi.Darhaqiqat, «Ta’lim
to‘g‘risida» gi Konunning 3-moddasida «ta’lim dasturlarini tanlashga yagona va tabaqalashgan
yondashuv». Yoxud «Kadrlar tayyorlash milliy dasturi» ning 4-bo‘limidagi «Kadrlar tayyorlash
tizimini rivojlantirishning asosiy yo‘nalishlari» bandiga «… ilg‘or pedagogik texnalogiyalar,
talimning yangi shakl va uslublari, o‘quv, shu jumladan differensiyalashgan dasturlar amaliyotga
joriy etiladi» - deb vazifa qo‘yilgani bejiz emas .Masalaga shu nuqtai-nazardan yondashilganda
respublikamizning talim muassasalari, ayniksa, maxsus maktablar oldiga rivojlanishida nuqsoni
bo‘lgan bolalarni amaliy ko‘nikma va malakalari bilan qurollantirishni dolzarb masala qilib
kuyayotganligi ko‘zga tashlanadi.
Shu o‘rinda shuni alohida ta’kidlab o‘tish joizki, jamiyatimiz jadallik bilan taraqqiy etib,
jahon hamjihatligida uning siyosiy, iqtisodiy-ma’naviy, madaniy mavqei kundan kunga ortib
bormokda. Bu kelajakda xalq xo‘jaligining barcha jabhalarida jumladan, sanoat, qishloq xo‘jaligi,
madaniyat, maorif sohalarida ishlaydiganlarning bilimdon, ishbilarmon tadbirkor, tashabbuskor,
bo‘lishini talab etadi. Shu masalaning yechimini topishda chet tilini o‘qitish jarayoniga pedagogik
texnologiyalarini olib kirish eng dolzarb vazifalardan biridir. Buning uchun[3,43].:
Do'stlaringiz bilan baham: |
