Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti zamonaviy uzluksiz ta

 ЗАМОНАВИЙ УЗЛУКСИЗ ТАЪЛИМ СИФАТИНИ ОШИРИШ: ИННОВАЦИЯ ВА ИСТИҚБОЛЛАР
 
352 
ХАЛҚАРО МИҚЁСИДАГИ ИЛМИЙ-АМАЛИЙ КОНФЕРЕНЦИЯ МАТЕРИАЛЛАРИ 
bolalarini tanish hikoya va ertaklarni (tarbiyachining savollari va kitobdagi rasmlar yordamida, 
keyinchalik mustaqil) so'zlab berishga o'rgatiladi, o'yinchoq, buyum va rasm mazmuni bo'yicha 
hikoyani (3-4 gapdan iborat) takrorlash ko'nikmasi tarbiyalanadi, tanish ertaklardan olingan 
parchalarni sahnalashtirishda qatnashishga o'rgatiladi.
O'rta guruhlarda hikoya qilishga o'rgatish vazifalari va ularning mazmuni ancha 
murakkablashadi. Ushbu guruh bolalari birinchi yarim yillikda tanish hikoya va ertaklarni mustaqil 
holda qayta hikoya qilishga, asar qahramonlarining suhbatini ifodali so'zlab berishga o'rgatiladi 

1, 
46-б.

.
Mashg'ulotlarda birinchi marta o'qib berilgan kichik ertak va hikoyalarning mazmunini 
qayta hikoya qilishga, o'rtoqlari hikoya qilayotganda e'tibor bilan tinglashga, o'yinchoqlar, turli 
buyumlar va yil fasllarini tavsiflovchi (avval tarbiyachining savollari, so'ngra namuna va reja 
asosida) hikoya tuzishga o'rgatiladi.
Ikkinchi yarim yillikda bolalarga tanish ertak va hikoyalarni tinglashni, ularda ishtirok 
etuvchi rersonajlarning gaplarini, o'ziga xos xususiyatlarini tushunishni, asar mazmunini hikoya 
qilayotgan o'rtoqlarining nutqini diqqat bilan eshitishni, asar matnini buzib hikoya qilgan joylarini 
payqashni o'rgatish davom ettiriladi.
Maktabgacha tarbiya muassasalarida bolalar savodxonligini oshirishda badiiy adabiyotning 
roli g`oyat kattaligi yaqqol anglashiladi. Ularni ilk savodxonlik davri ta’bir joiz bo`lsa ana shu 
maskandan boshlanadi. Jajji she’r va hikoyalar kichkintoylar xotirasiga bir umrga muhrlanib qoladi. 
Maktabgacha tarbiya muassasalarida bolalar adabiyotidan foydalanishning pedagogik-psixologik 
omillari pedagog-tarbiyachi mahorati, mashg`ulotlarni o`tishda o`quvchilarni ruhan tayyorlashi 
bilan bog`liq. Bunda MTMning oila bilan hamkorligi ham muhim. Tarbiyachi va tarbiyalanuvchilar 
o`rtasida har bir badiiy ijod namunalari bilan bilan ishlashda qaytar aloqa o`rnatilishi, ya’ni o`tilgan 
mashg`ulotga javoban bolalar qiziqishi ortib, o`zlari ham bevosita faollashib borsa ko`zlangan 
maqsadga erishiladi. Asosan tarbiyachi aktyor, tarbiyachi psixolog, tarbiyachi pedagog uchligi bir 
shaxsda mujassamlashuvi zarur ahamiyat kasb etadi. Bunda badiiy adabiyot namunalari yetakchi 
manba hisoblanadi. 
Adabiyotlar:
1. Qodirova F., Qodirova M. Bolalar nutqini o’stirish nazariyasi va metodikasi. Toshkent – 
2006 yil. 
2. 
Sirоjiddinоv R. Grаmmаtik tоpishmоqlаr. Tоshkеnt: O`qituvchi, 1995, - 96 b.