Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti

Islom ma’naviyatining qirralari rango-rang, mohiyati teran. Sanab  
 o’tganimiz  ilmiylik  va  yozma 
madaniyatga 
tayanish, 
tarixiy 
tadrijiylik  va  tavhid  izchilligi  shular 
jumlasidandir. 
Qur’oni 
karim 
oyatlariga binoan insonning er yuzida 
xalifa  ekanligining  bir  necha  qayta 
ta’kidlanishi  islom  ma’naviyatining 
eng  ulug’  qadriyatlaridandir.  Qur’oni 
karimning 
juda 
ko’p 
oyatlarida 
insonning  aziz  va  mukarram  qilib 
yaratilgani,  unga  er  va  osmondagi 
barcha 
narsalar 
bo’ysundirib 
qo’yilganligi alohida uqdirib o’tilgan. 
 
2-fasl. VIII-IX asrlarda islom mintaqa madaniyatining  
tashkil topishi. 
 
Islom  ma’naviyatining  eng  oliy  nuqtalaridan  biri  qabilachilik  xurofotlariga 
uzil-kesil barham berganligi, urug’ jamoasi, yagona ajdodga borib taqaluvchi irsiy 
birodarlik  o’rniga  tavhid  e’tiqodi  asosidagi  insoniy  birodarlik  jamoasi  -  «umma» 
tushunchasining  kiritilishi  bo’ldi.  Bu  hodisa  ahli  bashar  ma’naviy  takomilida  eng 
muhim  burilish  nuqtasidir,  ammo  ushbu  g’oya  hanuz  ham  mukammal  anglab 
etilgan, deb bo’lmaydi.