Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti Ta'lim yo'nalishi: Boshlang’ich ta’lim Guruh: 103

Nizomiy nomidagi Toshkent davlat pedagogika universiteti
Ta'lim yo'nalishi: Boshlang’ich ta’lim
Guruh:103
Talabaning F.I.SH: Shukurova Komila Farhod qizi
Fan nomi:Yosh fiziologiyasi va gigienasi
Topshiriq

1-topshiriq

1.Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi fanining maqsadi va vazifalari.
Javob:Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi fani organizmning oʻsishi va rivojlanishi, bolalar organlari to'qimalari va tizimlarining o'ziga xos yosh xususiyatlari , uning tashqi muhit bilan o'zaro bog'liqligi, bolalarda uchraydigan kasalliklar va ularni oldini olish yo'llarini o'rganadi.

Fiziologiyaning anatomiya bilan bog'liqligi

Fiziologiya-organlar sistemasi,organlar,to'qima va hujayralarning faoliyati hamda funksiyalarini o'rganadi
Anatomiya-Organizmning tuzilishi,organlarning hajmi,kattaligi va joylashish o'rnini o'rganadi
2.O'sish va rivojlanishning umumiy qonuniyatlari.
O'sish - tana hujayralarining ko'payishi natijasida tirik organizm o'lchamlarining ortishi ya'ni bo'yning. Cho'zilishi,Og'irlikning ortishidir.O'sish ayollarda o'rtacha 17-18 yoshgacha , yigitlarda 19-20
yoshgacha tugallanadi
Rivojlanish - bola organizmi hujayralarining takomillashib , o'smirlik va yetuk yoshdagi odamlarga xos bo'lgan bir muncha murakkab to'qima va organlarga ega bo'lishidir
2-topshiriq
Yosh fiziologiyasi va gigiyenasi fanining tekshirish usullari
a)Laboratoriya tekshirish usullari
b)Antropometrik usul
1)somatometrik
2)fiziometrik
3)somataskopik
c)Fiziologik tekshirish
d)Statistika usuli

Akseleratsiya tushunchasiga ta'rif bering

Akseleratsiya - (lot.acceleratio - tezlanish)(biologiyada) - embri - on(pusht)rivojlanishning tezlashuvi.Bolalar va o'smirlar o'sishi , hamda jismoniy rivojlanishning tezlanishi.

Irsiyat bu - Organizm belgi va xususiyatlarining nasldan naslga berilish xossasidir.

3-topshiriq
Yosh davrlari hamda ularga tegishli asosiy o'zgarishlarni baholang
Go'daklik davri - 1-3 yosh
Birinchi bolalik davri - 4-7 yosh
Ikkinchi bolalik davri - 8-12 o'g'il bolalarda ,8 - 11 yosh qiz bolalarda
O'smirlik davri - 13-16 o'g'il bolalarda , 12-15 qiz bolalarda
Birinchi yetuklik davri - 22-35 o'g'il bolalarda, 21-35 ayollarda
Ikkinchi yetuklik davri - 36-60 erkaklarda , 36-55 ayollarda
Keksalik - 61-74 erkaklarda , 56-74 ayollarda
Qarilik - 75- 90 yoshlarda
4-topshiriq

Odam organizmida nerv sistemasining axamiyatini yoriting.

Nerv tizimining funksiyalari
1- funksiyasi bosh miyaning yuqori qismida joylashgan nerv markazlarini bajaradi(Ta'surotni qabul qilish,o'tkazish,analiz sintez qilish,saqlash,javob berish va sistemalarning ishini muvofiqlashtirish)
2- funksiyasi bosh miyaning yuqori qismida joylashgan nerv markazlari vazifasini bajaradi(Odamning tashqi muhit va atrofdagi boshqa odamlar bilan bog'lanish,fikrlash,bayon etish,bilim olish,hunar o'rganish, xotira kabi yuksak insoniy xususiyatlar)

Tayanch xarakat sistemasi

Suyak sistemasi odam skeletini tashkil qilib , uning funksiyasi ko'p qirrali .Eng muhimi gavdada u tayanch va himoya vazifasini bajaradi.Skeletning tayanch funksiyasi tufayli odam o'z qomatini toʻgʻri tutadi.Skelet ichki ichki organlarni , qon tomirlari va nerv sistemasini himoya qilish vazifasini ham o'taydi .Masalan bosh miya kalla.suyagi qopqog'i ichida , orqa miya umurtqa pog'onasining kanalida : o'pkalar ,traxeya va bronxlar , yurak va yirik qon tomirlar ko'krak qafasida joylashganligi tufayli tashqi muhitning noqulay ta'siridan himoyalangan . Suyaklarning ko'mik qismida qonning shakli elementlari (eritrotsitlar,leykotsitlar,trombotsitlar) ishlab chiqariladi.Bundan tashqari , suyaklar , mineral tuzlar deposi(to'planadigan joyi) bo'lib xizmat qiladi.Odam skeleti qariyb 206ta suyakdan tashkil yopgan bo'lib , ularning 85tasi juft , 36 tasi toq suyaklardir.Suyaklar 4 xil shaklda bo'ladi.Naysimon suyaklar- bular o'z navbatida 2 xil boʻladi.Uzun naysimon suyaklar (qo'l va oyoqning , kaft va barmoqning suyaklari ).G'ovak suyaklar- bular ham ikki xil : uzun g'ovaksimon (qovurg'a , to'sh o'mrov),kalta g'ovaksimon (umurtqa,qo'l va oyoqning kaft , kaft usti suyaklari , bo'ladi.Yassi suyaklar - bosh suyagidagi tepa , ensa , yuz , kurak va chanoq suyaklari.G'alvirsimon suyaklar - yuqorigi jag' , peshona , bosh suyagining pastki asos qismidagi ponasimin va g'alvirsimon suyaklar.

5-topshiriq

1.Antropometrik kuzatishlar qaysi usullarda olib boriladi?
1.Antrologik
2.Fiziometriya usulida nimalar aniqlanadi?
2.O'pkaning tiriklik sig'imi
3.proprioretseptiv refleks nima - 3
Axillov payi - 4
Reflektor yoyi -1
Pay -2
4.Faol diqqatning davomiyliligini yoshga nisbatan doimiyligini juftlab ko'rsating
4.A - 15 minut
B - 40 minut
V - 25 minut
G - 55-60 minut
D - 30 minut