Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti tabiiy fanlar fakulteti

2.4 Kimyoviy xossalari. Atsetilen qatori uglevodorodlari reaksion qobiliyati juda yuqori bo’lgan birikmalardir. Ular molekulasida bir necha reaksion markazlar bo’lib, ular π – bog’lar o’zilish hisobiga: radikal, elektrofil, nukleofil birikish reaksiyalariga kirishadi. sp – gibridlangan uglerod atomining boshqa uglerod atomlariga (sp², sp³ – gibridlangan) nisbatan elektromanfiyligi katta. Shu sababli atsetilen molekulasidagi uch bog’ tutgan uglerod atomidagi vodorodlar elektronlarini uglerodga berib oson proton ko’rinishida uziladi, shuning uchun xam kislotalik xarakteriga ega va almashinish reaksiyalariga kirishadi.

yoki

Bundan tashqari alkinlar dimerlanish, siklooleyumerlanish, polimerlanish, oksidlanish va boshqa reaksiyalarga ham kirishadi.