Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti qо‘lyozma huquqida udk 371. 035

 

---

3 

KIRISH 

Tasavvuf ta’limoti va ma’naviy barkamollik masalasi 

Tadqiqot mavzusining dolzarbligi.

 Tasavvuf ta‘limoti insonning kamoloti, 

ruhiy-ma‘naviy  yuksalishi  uchun  qayg‗urib  kelgan  gumanistik  ta‘limotdir. 

Tasavvuf  g‗oyalari  bir  butunlikni  tashkil  etadigan  umuminsoniy  madaniyatning 

tarkibiy  qismidir,  insonparvar  ta‘limotdir.  Tasavvuf  ta‘limotidagi  komil  inson 

tarbiyasi  bugungi  kunning  dolzarb  masalalaridan  biri  hisoblanadi.  Prezidentimiz 

I.A.Karimov  alohida  takidlaganidek,  islom  ma‘rifati  va  madaniyati  rivoji  haqida 

gap  borganda,  biz  ―mana  shu  qutlug‘  zaminimizda  tug‘ulib  voyaga  yetgan 

muborak nomlarini butun islom dunyosi cheksiz ehtirom bilan tilga oladigan Imom 

al-Buxoriy,  Imom  at-Termiziy,  Xoja  Bahovuddin  Naqshband,  Axmad  Yassaviy, 

Abduholiq  G‘ijduvoniy,  Zamahshariy  kabi  piri  komillarimizni  nazarda  tutamiz. 

Ma‘naviy  hayotimizni  mana  shu  ulug‘  nomlar  bilan  bog‘laymiz.  Biz  bu 

mutafakkirlarimizning 

qutlug‘ 

merosidan 

butun 

xalqimiz, 

jumladan 

yoshlarimizning  ham  bahramand  bo‘lishiga,  ularning  mana  shunday  ma‘naviy 

muhitda kamol topishiga, islom dinining insonparvarlik falsafasi, buyuk g‘oyalari 

yosh avlod yuragidan ham  joy olishiga sharoit yaratmoqdamiz.‖

1

 Barkamol avlod 

tarbiyasi  ustivor  yo‗nalish  bo‗lgan  hozirgi  kunda  insonni  komillik  darajasiga 

yetkazishga  xizmat  qiladigan  ta‘limotlarni  o‗rganish  davr  talabidir.  Komil  inson 

muammosiga  maxsus  e‘tibor  beradigan  ta‘limotlardan  biri  tasavvufdir.  Qaysi 

mamlakatda  komil  insonni  voyaga  yetkazish,  u  haqida  g‗amho‗rlik  qilish  davlat 

siyosati  darajasiga  ko‗tarilgan  bo‗lsa,  o‗sha  mamlakatda  tinchlik,  barqarorlik 

vujudga  keladi.  Ilm-fan,  ma‘rifat  va  madaniyat  rivojlanadi.  Bu  o‗z  navbatida 

mamlakat oldida turgan turli eng murakkab muammolarni ham hal  etish imkonini 

yaratadi.  Davlat  o‗z  faoliyatida  ma‘naviyat  va  ma‘rifatni  rivojlantirishni  ustivor 

vazifa  sifatida  qaragandagina  uning  barqaror  taraqqiy  etishi  uchun  imkoniyatlar 

kengayib  boradi.  Bu  holatni  to‗g‗ri  anglagan  mamlakatimiz  rahbariyati,  hususan 

Prezidentimiz  I.A.Karimov  mustaqillikning  dastlabki  kunlaridanoq  barkamol 

                                                           

1

 

 Karimov I.Biz kelajakimizni o‘z qo‘limiz bilan quramiz.7-tom.T:O‘zbekiston,1999 yil.353-bet 

 

---

4 

insonlarni  voyaga  yetkazishga  alohida  ahamiyat  berib,  unga  rahnamolik  qilib 

kelayotirlar.Yurtboshimizning  biror  nutqi,  asari  yo‘qki  ularda  u  yoki  bu  jihatdan 

yoshlar tarbiyasi masalalariga to‗xtalmagan. Kadrlar tayyorlash  milliy dasturining 

asosiy  maqsadi  ham  aynan  barkamol  avlodni  tayyorlashdan  iborat.  O‗quvchilarni 

umuminsoniy  va  milliy  qadriyatlar  asosida  yuksak  komil  insonlarni  tarbiyalash 

bugungi 

kundagi 

ma‘naviy 

islohatlarning 

oldida 

turgan 

dolzarb 

masalalardandir.Respublikamiz  Prezidenti  I.A.Karimov  ta‘kidlaganidek,  ―Kelajak 

bugundan  boshlanadi.  Xozir  tarbiya  masalasiga  e‘tibor  qilinmasa,  kelajak  boy 

beriladi.  Tarbiyadan  hech  narsani  ayamaymiz!  Ma‘naviy  va  ahloqiy  poklanish, 

iymon,  diyonat,  or-nomus,  mehr-oqibat  va  shu  kabi  chinakkam  insoniy  fazilatlar 

o‗z-o‗zidan  kelmaydi.  Xammasining  zaminida  tarbiya  yotadi‖.  Keyingi  yillarda, 

asosan,  milliy  dasturning  sifat  bosqichida  yosh  avlodga  ta‘lim-tarbiya  berish, 

ularning  aqliy  va  ma‘naviy  kamol  toptirishini  tashkil  etishda  jiddiy  o‗zgarishlar 

sodir  bo‗lmoqda.  Dasturdan  ko‗zlangan  maqsad  ham  ma‘naviy  barkamol  insonni 

tarbiyalashdir. 

Istiqlol  yillarida  bu  sohada  ham  ancha  ishlar  qilindi:  Tasavvufga  oid  nodir 

manbalar  o‗rganildi,  nashr  etildi.  Kubroviya,  Yassaviya,  Naqshbandiya 

tariqatlarining  shakllanish  jarayoni,  tarixiy  yo‗li,  bugungi  ma‘naviyatimiz  uchun 

ahamiyati ochib berildi.