|
69
Bob bo‘yicha xulosa
Mustaqillik o‘zbek xalqiga ma’naviyatimizni qayta tiklash imkoniyatini berdi.
Masalan, Navro‘zni zo‘r shodiyonalik bilan bayram qilmoqdamiz, Navro‘z, Hayit,
xalqning azaliy urf-odat va an’analarini davom ettirish imkoniyatiga ega bo‘ldik.
O‘zbek xalqi bu davr mobaynida o‘zaro birikib, ahillikda yashash ko‘nikmasi ega
bo‘ldi.
Mustaqillik sharofati bilan din tiklandi, ma’naviyatimiz asosi bo‘lgan o‘zbek tili
davlat tili maqomiga ega bo‘ldi, jamiyatda tarixiy adolat o‘rnatildi, “Shahidlar
xotirasi” ziyoratgohi, istibdod davrining qurbonlari, ularning hayoti bilan bog‘liq
haqiqatlar tiklandi.
Mustaqillik tufayli ilm-ma’rifat, pedagogik fikr rivojiga katta hissa qo‘shgan,
xalqimiz faxri, iftixori bo‘lgan – Mahmudxo‘ja Behbudiy, Abdurauf Fitrat,
Abdulhamid Cho‘lpon, Munavvarqori Abdurashidxonov, Abdulla Qodiriylarning
nomlari tiklandi, ruhlari shod qilindi. Ularning ma’rifiy g‘oyalari, qarashlari
o‘rganilib, hayotga tatbiq etilmoqda. Ular orzu qilgan ozod, erkin Vatan bunyod
etildi.
Mustabid tuzumi yillari davomida talaba-yoshlar Abdulla Qodiriy, Behbudiy,
Fitrat, Munavvarqori Abdurashidov, Abdulla Avloniy, Cho‘lpon, Usmon Nosir
kabi ozodlik fidoiylari bo‘lgan ziyolilar haqida juda kam va noto‘g‘ri ma’lumotga
ega edilar. Mustaqillik bergan eng katta imkoniyat talaba-yoshlarni ushbu
ziyolilarning qarashlari bilan tanishtirish imkoniyatining vujudga kelganligidir.
Shuning uchun ham ularning millatparvarlik, vatanparvarlik, ma’naviyat,
insoniylik, ozodlik haqidagi o‘gitlarini talaba-yoshlarga еtkazish ta’lim tizimi
oldida turgan eng muhim vazifalardan biri sifatida o‘z еchimini kutmoqda.
Ilm-fan va madaniyat arboblarini ardoqlash millatimiz vakillari
qoniga singib ketgan fazilatlardan biridir. Ana shuning uchun ham
mamlakatimizda ilm-fanga xizmat qilish olimlarimiz uchun faxrli bir ishga
aylanib qoldi, chunki madaniyat va ma’rifat hamda taraqqiyotga xizmat
70
qilgan kishi qo‘shgan hissasiga yarasha hurmat ehtiromga sazovor bo‘ladi,
ayniqsa, yosh avlodga o‘rnak va namuna ramziga aylanadi.
Imom Ismoil al-Buxoriy, Muhammad Muso Xorazmiy, Abul Abbos
Farg‘oniy, Yusuf Xos Hojib, Mahmud Qoshg‘ariy, Abu Nasr Forobiy, Abu
Ali ibn Sino, Abu Rayhon Beruniy, Muhammad Tarag‘ay Ulug‘bek, Zahiriddin
Muhammad Bobur, Abdurahmon Jomiy, Alisher Navoiy, Husayn Voiz
Koshifiy, Zahiriddin Muhammad Bobur, So‘fi Ollohyor, Muhammad Rizo
Erniyozbek o‘g‘li Ogahiy kabi ko‘plab ilm-fan namoyandalari, mutafakkir
shoirlarning shaxs ma’naviyati, millat va Vatan ravnaqi haqidagi qarashlari
talaba-yoshlarda milliy iftixor tuyg‘usini shakllantirishga xizmat qiladi. Oliy
ta’lim muassasalarida mutafakkirlarning faoliyati va qarashlarini maxsus kurslar
doirasida kengroq o‘rganish tavsiya etiladi. Shuningdek, auditoriyadan tashqari
sharoitlarda turli badiiy kechalar, ilmiy anjumanlar, seminarlar, bahs-
munozaralar yo‘li bilan ularning faoliyati, ilmiy qarashlari, ijodini har
tomonlama mukammal o‘rganishni yo‘lga qo‘yish maqsadga muvofiqdir.
Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining ta’lim- tarbiyasida milliy aksiologiyadan
foydalanishni shakllantirishda san’at alohida o‘ziga xos o‘rin tutadi. Xalq amaliy
san’ati, me’morchilik, haykaltaroshlik, musiqa, o‘yin, kino va teatr asboblari
kabi san’at turlari Markaziy Osiyoda qadim zamonlardan rivojlangan.
Termiz yaqinida Ayritomda, Surxondaryo Bolalik tepada ibodatxona
devorlariga ishlangan rasmlar, Tuproqqal’a saroyida devorga ishlangan
naqshlar va haykallar, Buxoro yaqinida Varaxsha saroyiga ishlangan
naqshlar, Quvada topilgan naqsh va surat solingan turli uy-ro‘zg‘or
buyumlari, tanga va boshqalar o‘zbek xalqining nodir san’at yodgorliklaridir.
Kamoliddin Behzod, L.Abdullayev, CH.Ahmarov kabi ko‘plab rassomlarning
ijodi, Xiva, Samarqand, Buxoro, Toshkent, Namangan, Urganch, Qarshi,
Marg‘ilon kabi o‘nlab shaharlarda qad rostlagan me’moriy yodgorliklar (jumladan,
Buxorodagi Namozgoh, Xoji Zayniddin, Bola Hovuz machitlari, Mir Arab,
Ko‘kaldosh, Ulug‘bek, Modarixon, Abdullaxon madrasalari, Somoniylar,
71
Chashmai Ayub maqbaralari; Samarqanddagi Bibixonim, Kamoliddin Hoji
- Abdi Dorun, Hazrati Xizr machitlari, Ulug‘bek, Sherdor, Tilla Qori
madrasalari,
Shohi
Zindadagi
maqbaralar
ansambli,
Amir
Temur
maqbarasi; Xivadagi Juma va Oq machit, Qutlug‘ Murod enaga,
Allaqulixon Aminxon madrasalari, Islom Hoji, Ichan Qal’a minoralari,
Sayid Allauddin, Pahlavon Mahmud maqbaralari; Shahrisabzdagi Oqsaroy,
Ko‘k gumbaz; Namangandagi Hoji Amin, Abu Bakr Muhammad Qaffoli Shoshi
maqbaralari; Toshkentdagi Ko‘kaldosh va Baroqxon madrasalari va
boshqalar), milliy qo‘shiqchilik, raqs, hunarmandchilik kino va teatr
asarlari boshlang‘ich sinf o‘quvchilarida tarix va madaniyatga bo‘lgan
hurmatni
qaror
toptirib,
ularda
milliy
iftixor
tuyg‘usini
shakllantirishga xizmat qiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
