Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti,, N. R. Alimqulov, N. B. Sultanova

Geografiya ta’limi maqsadlari taksonolmiyasi
(B.Blum taksonomiyasi asosida) 
№ 
Geografiya ta’limi maqsadlarining asosiy 
toifalari 
Ta’lim maqsadlarining turlarining 
ta’rifi
1. 
Bilish 
Mazkur toifa geografik bilimlarni eslab qolish va 
aytib berishdan iborat. Bu yerda gap aniq 
geografik faktlarning mazmunidan biri butun 
nazariyalargacha bo’lishi mumkin. Ushbu 
toifaning asosiy xususiyati-tegishli ma’lumotlarni 
eslab qolishdir. 
Geografiyaning nazariy asoslarini 
bilish.
Geografik tadqiqot metodlarini 
bilish 
tabiiy 
va 
sotsial-iqtisodiy 
obyektlarni 
bilish 
va 
ularni 
sinflashtirish. Geografik hodisa va 
jarayonlarni 
bilish 
olamni 
idrok 
etishning moddiy va ma’naviy shaklda 
ifodalanishi bilishi hudud geografik 
tavsifining tuzilishini bilishi 
2. 
Tushuntirish 
Ushbu toifani ko’rsatgichlari qo’yidagilardan 
iborat: geografik ma’lumotlarni bir shaklga 
ikkinchi shakldan aylantirish (masalan, sonlarni 
haritalarda ifodalash): o’quvchilar tomonidan 
ma’lumotlarni bayoni yoki voqealarni kelajakdagi 
holati 
haqida 
tavsiyalar 
berish 
(masalan, 
iqlimmuzlarni rivojlanishi, o’rmonlar, tabiiy 
resurslar, aholi, xo’jalik, atrof-muhit va h.k) 
tushintirish 
(tabiiy 
geografik 
va 
iqtisodiy 
geografik qonun va qonuniyatlar, ma’lumotlar, 
hodisa va jarayonlar) oddiy eslab qolishdan 
ustundir. 
Geografik obyektlarni ko’rsata bilish.
Geografik voqea va hodisalarni hamda 
obyektlarni aniqlay (o’lchay) olishi 
geografik 
ma’lumotlarni 
talqin 
(interpretatsiya) qila olishi, geografik 
ma’lumotlarni 
tasvirlay 
olishi. 
Geografik 
voqea 
va 
hodisalarni, 
qonuniyatlarini, nazariyalarni tushuntira 
olish. 
Atrof-muhitni 
o’zgarishini 
bashorat qila olish (ekstropolyatsiyalar). 
3. 
Qo’llash
Geografik metodlarni, umumiy tushunchalarni, 
qoidalarni qo’llash. Bunga quyidagilar kiradi: 
qoida, metod, tushuncha, nazariya, qonuniyatlar. 
Tegishli ta’lim natijalari bilimlarni tushuntirishga 
nisbatan yuqori darajada bilishni talab etadi.