Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti magistratura bo



Download 0,97 Mb.
Pdf ko'rish
bet18/31
Sana05.05.2020
Hajmi0,97 Mb.
#49085
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   31
Bog'liq
eshitishida nuqsoni bolgan bolalarning talaffuz malakalarini yakka mashgulotlarda shakllantirish (1)

I bosqich. Bola haqida anamnestik ma’lumotlarni o’rganish. 

Bu  bosqichda  bolaning  shaxsiy  hujjatlari  asosida  eshitish  qobiliyati 

pasayishining taxminiy sabablari,  naslida shunday muammoli shaxslar mavjudligi 

haqidagi  ma’lumotlar  aniqlandi.  Shuningdek,  uning  tug’ilish  vaqtidagi  noqulay 

omillar,  dunyoga  kelganidan  so’ng  og’rigan  kasalliklari,  shunga  ko’ra  qanday 

antibiotik  dori-darmonlarning  qabul  qilganligi,    so’nggi  audiogramma  bo’yicha 

eshitish holatining tahlili kabilarga e’tibor qaratildi  

II  bosqich  Zaif  eshituvchi  boshlang’ich  sinf  o’quvchilarning  talaffuz 

malakalarini rivojlanganlik holatini o’rganish. 




 

37 


Zaif  eshituvchi  boshlang’ich  sinf  o’quvchilarning  talaffuz  malakalarini 

tadqiq  qilish  metodikasini  ishlab  chiqishda  an’anaviy  surdopedagogikada  qabul 

qilingan  R.M.Boskisning  eshitishida  muammosi  bo’lgan  bolalar,  shuningdek, 

L.R.Mo’minova  tomonidan  nutqida  muammolari  bo’lgan  maktabgacha  yoshdagi 

bolalar  nutqini  tadqiq  qilish  metodikalariga  tayanildi.Ushbu  bosqichda 

o’quvchilarning  talaffuz  qilish  malakalarini,  lug’at  zaxirasi  (faol  va  nofaol 

lug’ati)mustaqil nutqini o’rganish  nazarda tutildi. 

Zaif  eshituvchi  boshlang’ich  sinf  o’quvchilarning  talaffuzidagi  me’yordan 

chetga  chiqishlar,  eshitishning  pasayishi  bilan  bog’liq  holda,  ushbu  tovushlar 

idrokining  chegaralanishi  oqibatida  yuzaga  keladi.  Shu  sababli  o’quvchilarning 

talaffuz  malakalari  haqidagi  dalillarni  ularning  faol  lug’ati,  tilining  grammatik 

tizimi,  shuningdek,  mustaqil  nutqini  o’rganish  jarayonida  olingan  ma’lumotlarga 

tayangan holda keltirdik. Zaif  eshituvchi boshlang’ich sinf o’quvchilarning lug’at  

zaxirasini  o’rganish    uchun  so’zlar  va  ularga  mos  ravishda  tadqiqot  o’tkazishda 

didaktik material bo’lib xizmat qiluvchi rasmli lug’at tayyorlandi. Luhat zaxirasini 

o’rganish uchun tanlangan so’zlar o’zbek tilining asosiy lug’at zaxirasiga kiruvchi, 

bolaning  kundalik    hayotida  atrofdagilar  bilan  me’yordagi  muloqotga  kirishish 

imkonini  beruvchi,  asosan,  predmet  nomi,  harakati,  sifat  hamda  xususiyatlarini 

anglatuvchi,  yosh  davri  lug’ati  minimumiga  mos  (bilishi  shart  hisoblanuvchi), 

mavzuviy tamoyilga asoslangan so’zlardan tarkib topdi. 

Faol  lug’atni  o’rganishda  rasmlar  taklif  etildi  hamda  ularning  mazmuniga 

ko’ra  savollar  berildi  (Kim  bu?  Bu  nima?  Nima  qilyapti?  Qanday?).  Zaif 

eshituvchi bolalarga o’ttiz dona rangli rasmlar stol, sher, g’oz, konfet, qo’g’irchoq, 

bayroq,  jo’ja,  shar,  karam,  qor,  choy  ,soat,  qovun,  buvi,  palto,  velosiped,  bola, 

daftar, gul, piyoz, olma, parta, samolyot, olma, tarvuz, gul, uy, daraxt, lola,qozon 

rasmlari  taklif  etildi  hamda  ularning  mazmuniga  ko’ra  savollar  berildi.  Rasm 

mazmuniga  oid  berilgan  savollarga  bolalar  tomonidan  qanday  javob  berilgan 

bo’lsa, qaror-qaydnomalarda shundayligicha hech bir o’zgarishsiz aks ettirildi. Zaif 

eshituvchi  boshlang’ich  sinf  o’quvchilarning  talaffuzidagi  me’yordan  chetga 



 

38 


chiqishlar,  eshitishning  pasayishi  bilan  bog’liq  holda,  ushbu  tovushlar  idrokining 

chegaralanishi  oqibatida  yuzaga  keladi.  Shu  sababli  o’quvchilarning  talaffuz 

malakalari  haqidagi  dalillarni  ularning  faol  lug’atini  o’rganish  jarayonida  olingan 

ma’lumotlarga tayangan holda keltirdik  




Download 0,97 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   14   15   16   17   18   19   20   21   ...   31




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish