Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti jahon tarixi

 
Glossariy 
Diniy tasavvur – 
O’rta palеolit davrida (er. avv 100 – 40 ming yilliklar) 
vujudga kеlgan. 
Mis –
dastlabki mеtal hisoblanib, u dastlab Old Osiyo hududida topilgan. 
Animizim
– ibtidoiy dinlardan biri bo’lib, jon va ruxni o’lmasligiga ishonchni 
anglatadi. Bu tushunchani fanga E.B. Taylor kiritgan. 
 

---

 26 
3-§. Qadimgi Sharq tarixi 
 
Qadimgi sharq sivilizatsiyasi. 
Insoniyat tarixida ibtidoiy jamoadan 
sivilizatsiyaga o’tish shaharlarning paydo bo’lishi, ularning hokimiyat va diniy 
markaz sifatida shakllanishi ibodatxona, saroylar qurilishi, yozuvni paydo bo’lishi
bilan va shuningdek jamiyatda turli sinflar va davlatchilikni paydo bo’lishi bilan
boshlanadi. Tabiiyki, sivilizatsiyalar tarixi Qadimgi Sharqda er.av. IV ming 
yilliklardan jamiyatning taraqqiyoti natijasida turli ijtimoiy qatlamlarni paydo 
bo’lishi bilan boshlanadi. Qadimgi Sharq sivilizatsiyasi turli geografik hududlarda, 
turli davrlarda tugallandi. Jumladan Old Osiyoda Qadimgi Sharq tarixi 
Makedoniyalik Iskandarning yurishlari (er. av. IV asr.) bilan tugallandi, Janubiy va 
Sharqiy Osiyo mamlakatlari uchun eramizning II ming yilligining ikkinchi 
yarmigacha davom etdi. ―Qadimgi Sharq‖ geografik tushunchasi shimoliy-g’arbiy 
Afrikadan Tinch okeanigacha va buyuk cho’ldan Hind okeani va Saxaragacha 
bo’lgan ulkan hududni qamrab oladi. Asosan bu hudud subtropik iqlimli, yozi juda 
issiq va quruq, yumshoqligi bilan ko’zga tashlanadi. Qadimgi Sharq xalqlarining
sivilizatsiyalari Asosan buyuk daryolar Nil, Dajla va Frot, Hind, Gang, Xuanxe, 
Yantszi, Amudaryo kabi daryo havzalarining unumdor vodiylarida sun`iy sug’orishga 
asoslangan xo’jalik hayotini samarali rivojlanishi bilan ajralib turadi. Qadimgi Sharq
sivilizatsiyasi jahon xalqlari taraqqiyotining keyingi rivojlanishiga smarali ta'sir 
ko’rsatadi va uning poydevori hisoblanadi.