Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti informatika va uni o

32)
, индикатор
33)
лар, макроиқтисодий 
статистика ва ш.к. ахборотлар киради . 
MatLabниўзлаштириш, масалан Excelни ўзлаштиришга 
ўхшаш осон эмас. Энди ўрганаётганларни буйруқли сатрлар қўрқитиб юбориши 
мумкин. Аслида, кўп масалалар MatLabда Excelдагига қараганда нисбатан осон ва 
тез ечилиши мумкин. Буни устига кўп функциялар учун MatLabда одатдаги 
график интерфейс мавжуд, буйруқли сатр эса, амалиётда унча қўрқинчли эмас ва 
балки, бир қанча вақтлардан кейин Сизга у орқали ишлаш маъқул бўлар.
1. 
Берилганлар билан ишлашнинг умумий вазифалари: жадвал 
элементларини қўшиш ва йўқ қилиш, саралаш, ўзгартириш ва ш.к. Мисол учун, 
MatLabда функция ёрдамида котировкалар устунини эскироқ берилганлар 
юқорида, пастда эса – янгироқлари жойлашадиган қилиб жуда тез “оёғини 
осмондан” қилиб айлантириб қўйиш мумкин. Бу аксинча юкланадиган (юқорида –
янгилар, пастда - эскилари) котировкаларнинг баъзи манбалари билан ишлашда 
долзарбдир.
2. Математик функциялар. Математикани қўллаш имкониятлари фақат 
бизнинг ҳаёлимиз бўйича чегаралангандир. Бу таъкид 
32) 
Котиро́вка (фр. Cote, ингл. Financial quote) — сотувчи ёки харид қилувчи эълон қиладиган ва 
шу бўйича улар ҳарид қилишга ва сотишга тайёр бўлган товар баҳоси (курс, фойизли ставка). Одатда 
нисбатан тез ўзгариб турадиган баҳо кўзда тутилади, масалан биржа баҳоси.
 
33) 
Индикатор— ўрганилаётган объектни тадқиқотчига бевосита кириш мумкин бўлмаган унинг 
бошқа табиати ҳақида хукм чиқариш учун кузатиш ва ўлчаш мумкин бўлган табиати. 

---

164 
математик функцияаларга ҳам таълуқликдир. MatLab элементар функциялардан, 
масалан логарифмик функциялардан тортиб, токи махсус, масалан гамма-
функциягача бўлган ўрнатилган катта сондаги функцияларга эга. Бу функциялар 
қарийиб барча ихтиёрий масалаларниечишда “ғиштчалар” сифатида 
фойдаланади.  
3. Сонли методлар: интеграллар вамақбуллаштирувчилар. Уларга мурожаат 
қилиш 
зарурати 
одатда 
портфелни 
мақбуллаштиришда, шунингдек маблағ ва хавф - 
хатарни 
бошқаришда 
пайдо 
бўлади. 
Мақбуллаштириш 
масалалари 
MatLabдафункцияларнинг 
Optimization 
Toolbox 
(мақбуллаштириш ускуналари) махсус тўплами 
ёрдамида ечилади. Фойдаланувчи портфелнинг 
бошланғич оғирлиги ёки сотув системасининг 
параметрларини, MatLab эса, махсус алгоритмлар бўйича уларни мақбул 
комбинациясига эришгунга қадар эгалайди.
4. Статистик функциялар ва олдиндан айтиш: ўрта арифметик, ўрта 
геометрик, стандарт четланиш (волатильность
34
), корреляциялар, эҳтимолликлар 
тақсимотлари, тасоддифий сонлар генераторлари, регрессия, омиллик таҳлил, 
кластерли таҳлил ва кўпгина бошқалар. Бу функциялар сотув системалари ва 
портфелларни, визуаллаш ва котировкалардаги боғлиқларни излашда зурур 
бўлади. Функцияларнинг ушбу гуруҳига вақтли қаторларнинг кучли ускунаси 
бўлган Neural Network Toolbox (нейрон тармоқнинг ускуналар тўплами)ни ҳам 
киритиш мумкин.
5. Молиявий функцияларнинг махсус пакетлари (Toolboxes):