Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti fizika-matematika fakulteti

Kasrning xossalari:

𝑎 𝑐 𝑎𝑑+𝑐𝑏

1. + =

𝑏 𝑑 𝑏𝑑
;

𝑎 𝑐 𝑎𝑑−𝑐𝑏

2. - =

𝑏 𝑑 𝑏𝑑
;

𝑎 𝑐

𝑏 𝑑

𝑎𝑐

𝑏𝑑
;

𝑎 𝑐

4. / =

𝑏 𝑑

𝑎𝑑

𝑏𝑐

;

Yuqoridagi xossalardan foydalanib misolni quyidagicha hisoblash mumkin.

Yechim: kasrlarni surat va maxrajini qisqartirib yuborsak, maxrajlari bir xil bo’lib

qolarkan.U holda faqat suratlarini qo’shib qo’yamiz

1

6

1 2

+ = =

6 6

1

3

1

Javob: ;

3

Kasr mavzusini ham tushintirganda hayotga tadbiq etgan holda, qayerlarda

kasrdan foydalansak bo’ladi shularni aytish kerak. Ayniqsa ko’rgazmali rasmlar

orqali chorak qismi, yarmi, nimchoraklarni tushuntirsa o’quvchiga tushunarli

bo’ladi.

6- sinf darsligidan o’quvchilarning yo’l qo’yadigan ba’zi xatolari.
1. Proporsiya yoki nisbat.

5 𝑥

Misol: =

9 4

Bunday misollarni yechishda o’quvchi proporsiya nima qanday xossalari bor,

tenglamada noma’lum had qanday topiladi kabi savollarga javoblarni bilishi kerak.

Proporsiyaning oltin qoidasi: Chetki hadlar ko’paytmasi,o’rta hadlar

ko’paytmasiga teng.

𝑎 𝑐

=

𝑏 𝑑

a× 𝑑= b× 𝑐

30

3. × =

Yechim: proporsiyaning oltin qoidasidan foydalansak,

5×4=x×9 tenglamadan noma’lumni topsak, x=

20

9

Javob: x=

20

9