Nizomiy nomidagi toshkent davlat pedagogika universiteti ayupov ravshan hamdamovich

4.0 Industriya
, Singapurda 
Smart 
Nation
va Evropa Ittifoqida 
Horizon 2020
kabi milliy strategiyalarni 
rivojlantirishga katta ahamiyat berilmoqda. Shuningdek, Markaziy Osiyoda 
joylashgan Qozog‘iston va Qirg‘izston mamlakatlari 
Digital Kazakstan
va 
Kyrgizstan Taza Koom
deb nomlangan milliy raqamli texnologiyalarini 
rivojlantirish rejalarini keng jamoatchilikka taqdim etib kelmoqdalar. 
Biroq, shuni ham alohida ta’kidlash kerakki, Markaziy Osiyo 
mamlakatlaridagi hosirgi axborot kommunikatsion tuzilmalar darajasi 
dunyo bo‘yicha o‘rtacha qiymatdan ancha pastdir. Bu esa pirovard natijada, 
raqamli iqtisodiyot infratuzilmasining aksariyat qismi raqamli iqtisodiyot 
talablari darajasidagi ehtiyojlarni to‘liq qondira olmasligiga olib keladi. 
Agarda biz bir misol sifatida ushbu mamlakatlardagi keng polosali maishiy 
aloqa tarmog‘ni ko‘rib chiqsak, uning xonadonlarga kirib borishining 
o‘rtacha darajasi hududlar miqyosida 10-34% gina ekanligini ko‘rishimiz 
mumkin. Bu jahon miqyosidagi o‘rtacha 41,1% dan ham kamdir. Bundan 
tashqari, ushbu mamlakatlarning 79% aholisi foydalanayotgan keng 
polosali aloqa tezligi 10 Megabayt/sekunddan ham pastroq tezlikka egadir.
O‘zbekiston Respublikasida keng polosali tarmoq imkoniyatlarini 
kuchaytirish uchun boshqa davlatlar tajribasidan foydalangan holda 
infratuzilmalarni rivojlantirish orqali erishish mumkin. Hozirgi davrda 
Markaziy Osiyo davlatlari ko‘pincha investitsiyalarni to‘liq qoplay 
olmaslikka hamda raqamli infratuzulmada kelib chiqishi mumkin bo‘lgan 
investitsion muammolarga duch keladilar. Bu kabi muammolarni yechishda 
barcha ishtirokchilarning sa’y-harakatlari birdek talab qilinadi. Shu sabab, 
biz mazkur mamlakatlar hukumatlarini raqamli iqtisodiyot rivojini qo‘llab-
quvvatlash uchun soliqlar va IT sohasidagi qobiliyatlarni, shularga tegishli 
fondlarni rivojlantirish yo‘lida samarali siyosat ishlab chiqishni va 
o‘zlarining siyosiy qobiliyatlarini ishga solishda ijodiy yondashishga 
chaqirishi maqsadga muvofiq bo‘lar edi. Shundagina hukumatlar 

---

10 
information-kommunikatsion texnologiyalarini barcha sohalarga tatbiq 
etuvchi mustahkam muhitni yaratgan holda aloqa operatorlariga 
investitsiyalar bilan bog‘liq havf va muammolarni bartaraf etishda yordam 
bera olishlari mumkin. Misol uchun, Mongoliyalik operatorlar davlat 
hukumati tomonidan qo‘llanilgan maqbul siyosat tufayli WTTX 
texnologiyasiga ega 80 000 ta intellektual o‘tovlarni barpo etishga 
erishdilar. Shunga o‘xshash aqlli o‘tovlar chekka hududlardagi 
cho‘ponlarga shahar sharoitiga o‘xshash keng tarmoqli aloqa xizmatlaridan 
foydalanishga yordam beradi. Bu esa cho‘ponlarga bozor haqidagi 
ma’lumotlarni juda oson qo‘lga kiritishda, masofaviy o‘qitish kurslarida 
ishtirok etishda imkon beradi hamda Internet orqali oila a’zolari va 
do‘stlari bilan suhbatlashishda yanada qulay «raqamli» muhitni 
ta’minlaydi. AKT masalalari ta’minotchisi sifatida yaxshi tanilgan 
Huawei 
kompaniyasi mijozlariga yangicha texnologik g‘oyalar yordamida 
investitsiyalar qaytaruvi (ROI)ni maksimallashtirishda ko‘mak beradi. 
Masalan,