Nizomiy nomidagi tdpu termiz filiali

2-laboratoriya ishi.

Mitsella paydo bo’lishining kritik kontsentratsiyasini sirt taranglik usuli yordamida aniqlash.

Ish uchun zarur vositalar: sirt taranglikni o’lchash asbobi, oleat natriyning 0,1 M eritmasi, natriy ishqorining 0,001 n eritmasi, og’zi yopiladgan probirkalar, pipetkalar.

Oleat natriyning 0,1 M eritmasidan 50 ml hajmga ega 0,010, 0,001, 0,0001 M eritmalari, ulardan esa oraliq kontsentratsiyalarga ega eritmalar ham tayyorlab olinadi. Tayyorlangan eritmalarga natriy-ishqorining 0,001 n eritmasidan qo’shiladi. Bundan maqsad, kuchli suyultirish natijasida kelib chiqadigan oleat natriyning gidrolizini to’xtatish, sovun va erkin organik kislotalardan xosil bo’ladigan kislota xususiyatiga ega cho’kmalarni bartaraf etishdan iborat.

Navbatda, tayyorlangan eritmalarning sirt tarangliklari o’lchab topiladi. Bunda albatta, eritmalarning statik sirt tarangliklari o’lchanishi shart va shuning uchun har bir o’lchov operatsiyasi 1,5-2 minut davomida bajariladi. Olingan natijalar asosida b-1a S bog’liqligini aks ettiruvchi grafik chiziladi. Grafikda qayd etiladigan keskin sinish mitsella paydo bo’lishining kritik kontsentratsiyasiga mos keladi.

Eslatma. Ishlatiladigan idishlar toza va quruq bo’lishi shart. Buning uchun ular dastlab, isitilgan xrompikda yuviladi, so’ngra, vodoprovod va distillangan suvda chayilib, keyin esa quritish shkafida quritiladi.