Низомий номидаги тошкент давлат педагогика

НАЗОРАТ САВОЛЛАРИ: 
1.Фаоллик марказларининг мақсади ҳақида сўзлаб беринг.
2.МТМлари гуруҳларида ташкил этиладиган фаоллик марказларини санаб 
ўтинг.
3. Тарбиячининг ривожланиш марказларидаги роли. 
 
ФАЙДАЛАНГАН АДАБИЁТЛАР
1. “Илк қадам” ўқув дастури. Т.: 2018 
2. “Илк ва мактабгача ёшдаги болалар ривожланишига қўйиладиган 
давлат талаблари”. Т.: 2018
3.“Болага йўналтирилган таълим” дастури. Т.: 2011 
4.Ф.Умарова. Бола шахсини ривожлантиришга йўналтирилган таълим.Т.: 
2012 

---

37 

---

38 

---

39 
1-МАВЗУ: МУСИҚА МАШҒУЛОТЛАРИ ВА ЗАМОНАВИЙ
ИННОВАЦИОН ТЕХНОЛОГИЯЛАР 
 РЕЖА 
1.Мусиқа машғулотларини ташкил этиш методикаси
2.Болалар репертуарини танлашда қўйиладиган замонавий талаблар 
1.1.Мусиқа машғулотларини ташкил этиш методикаси. 
Мусиқа машғулотларини ташкил этиш методикаси ва мактабгача 
таълимнинг компетенциявий ёндашувга асосланган Давлат талаблари. 
Мактабгача 
таълим 
жараёнида 
тарбияланувчиларнинг 
тайёргарлик 
даражасига қўйиладиган минимал талаблар. Мусиқа машғулотларини 
ўтказиш методикаси фанидан таълим мазмунининг минимал ҳажми. 
Тарбияланувчиларнинг мусиқа машғулотларида эгаллаши лозим бўлган 
компетенциялари. Мусиқа машғулотлари таълими дастури мазмуни, 
моҳияти ва таҳлили. Машғулотлар таҳлили. «Болажон» мактабгача таълим
муассасалари учун ишлаб чиқилган дастур – давлат ҳужжати бўлиб, 
мусиқа раҳбарини таълимий тарбиявий иши, болаларни баркамол
тарбиялаб мактаб таълимига тайёрлашини назарда тутади. Мусиқа
машғулотларини режалаштирар экан, педагог болаларнинг ақлий, 
жисмоний, эмоционал юкламаларини ҳисобга олиши керак ва шунга кўра
ўргатиладиган репертуар ва фаолият турларини кетма – кетлигини тўғри
тузиши керак. 
Ҳар бир мусиқа раҳбари хар бир мусиқа машғулотини қизиқарли ва 
болалар хотирасида узоқ сақланиши учун кўргазмалардан унумли 
фойдаланишни билиши зарур. Машғулотни ташкиллашда мусиқа раҳбари 
қуйидагиларни ёддан чиқармаслиги керак: 
 машғулот баёни, янги қўшиқ, рақс харакатлари, фойдаланиладиган 
чолғу асбоблари учун тайёрланган кўргазмалар; 
 қисмларни бир-бирига узвий боғлай олиш; 
 болаларни қизиқтириш учун уларнинг ёш хусусиятларини 
эътиборга олиган холда содда ва паст оҳангда мулоқатда бўлиш; 
 техника воситаларидан фойдалана олиш; 
 мусиқий таълимий ва дидактик ўйинлар ёрдамида болалар билим 
ва кўникмаларини мустаҳкамлаб бориш; 
 мусиқавий харакатли ўйинларни атрибутлар ва ўйинчоқлар 
ёрдамида ташкиллаштириш. 
Машғулотни режалаштиришда қуйидагиларга эътибор
бериши керак: 

---

40 
 Мусиқа тинглашда расмлардан, бастакор ва композитор 
портретларидан, хилма-хил рангдаги шакллардан фойдаланиш; 
 Овоз диапозонини кенгайтириш машқларида мусиқали зинача 
кўргазмали қуроллар, тарқатма материаллардан фойдаланиш; 
 Қўшиқ куйлаганда расмларга қараб қўшиқ номини топиш; 
 Лапарлар ва рақсларни ижро этганда атрибутлар(гуллар, ленталар, 
в.б.) фойдаланиш; 
 Болаларни ижодий кобилиятини ривожлантиришда мусиқали
харакатли ва образли ўйинларни ўргатилганда шу ўйинга мос атрибутларни 
тайёрлаб фикрлашга ўргатиш, саҳналаштирилган жараёнда болаларни
мустақил харакат қилишларига имкон яратади ва катта ўрин эгаллайди. 
Маълумки, нутқида нуқсони бўлган болалар билан ишлашда, уларнинг 
нутқларини тиклашда мусиқа машғулотлари катта ўрин тутади. Бундай 
гурух болалари билан мусиқа раҳбари логопед мусиқа раҳбари билан 
ҳамкорликда ишласа ўз мақсадига етади. 
Нутқида нуқсони бор болаларнинг нутқини тиклашда мусиқа 
рахбарлари кўпроқ логоритмикага эътибор қилишлари кўзда тутилади. 
Бунда: 
 
тўғри нафас олишни йўлга қўйиш; 
 
овозни ривожлантириш устида ишлаш; 
 
темп ва ритм устида ишлаш; 
 
эшитиш ва хотирани ривожлантириш; 
 
умумий ва махсус моторикани ривожлантириш; 
 
сўзларни харакатлар билан тўғри ишлай олиш;
 
интонация ва шу регистрлар устида ишлаш;
 
ўйинлар. 
Юқорида кўрсатилган тавсиялар машғулот жараёнида ўз
самарасини беради. Болаларнинг мусиқа тафаккурини ривожлантиради. 
Идроки ва ҳиссиётини тарбиялайди. 
Мактабгача ёшдаги болалар ёрқин ва қувноқ рангларни хуш кўрадилар, 
уларда бу орқали қувноқлик ҳиссиётлари ривожланиб боради. 
Ўқув материали мураккаблигига кўра хилма – хилдир: кўпроқ ақлий
фаолиятни, диққатни талаб қиладиган вазифаларни машғулотлар бошида
бериш керак. Куйлашдан олдин мураккаб жисмоний машқларни бериш
мумкин эмас, чунки бундай машқлар болаларни нафас олишларини
қийинлаштиради. Амалиётга кўра фаолият турларини қуйидагича бериш
мақсадга мувофиқ.

---

41 
Машғулот бошида кичик мусиқий – ритмик машқлар, улар бирорта 
рақс элементлари ҳам бўлиши мумкин. Бундай ҳаракатлар бола
диққатини жамлайди. 
Ритмик машқлардан сўнг болалар ўтирадилар ва мусиқа
тинглайдилар. Кейин эса қўшиқ куйлашга ўтадилар. Болалар бир машқ
давомида 2 – 3 та қўшиқ куйлашади. Масалан, марш, рақс, қўшиқ
жараёнида мусиқа саводидан хабардор бўладилар. Бундай машғулотлар