Низомий номидаги тошкент давлат педагогика

Компьютерли 
дидактик 
ўйинлар. 
Компьютерли дидактик ўйинлар МТМ таълим-
тарбия жараёнида амалга оширишга, жумладан, 
элементар математик тасаввурлар, буюмлар, 
уларнинг ранги, шакли ва ўхшаш объектларни 
ўрганишга ёрдам берадилар. Компьютерли 
дидактик ўйинларнинг ўзига хос педагогик ва 
психологик жиҳатлари мавжуд бўлиб, ҳозирги 
кунда улар тўла ўрганиб чиқилмаган. Қуйида 
шулар 
тўғрисида 
баъзи 
маълумотларни 
келтирамиз. 
МТМларда мультимедиа технологиялари асосида компьютерли таълимий 
ва ривожлантирувчи ўйинлардан ҳам фойдаланиш мумкин. Бу ўринда шуни 
таъкидлаш керакки, компьютерли таълимий ва ривожлантирувчи ўйинлар 
дидактиканинг барча қонун ва қоидаларига риоя қилган ҳолда ўтказилади. 
Ўйинларни ўтказиш шакллари машғулотлар, ўйин-машқ ва дам олиш ўйин 
шаклларидан иборат. Мультимедиали таълимий ва ривожлантирувчи ўйинлар 
дидактик ўйинлар таркибига киради ва МТМлардаги таълим-тарбия жараёнини 
амалга оширишга қаратилгандир. 
Компьютерли ўйинлар дастлабки компьютерлар яратилиши билан бир 
вақтда уларнинг дастурларига киритилган эди. Дастлабки компьютер 
ўйинларидан кўнгил очиш мақсадида фойдалана бошланди. 1976-77 йиллардан 
бошлаб, шахсий компьютерлар ишлаб чиқарувчи фирмалар ва компаниялар 

---

111 
компьютерлар кўпроқ сотилиши учун, уларни янги - янги ўйин дастурлари билан 
таъминлай бошладилар. 
Ҳозирги даврда компьютерлар турли хил ўйин 
дастурлари 
билан 
таъминланганлар.
Компьютерли ўйинларни бир неча турга 
ажратиш мумкин, жумладан: 
1. Компьютерли таълим ўйинлари. 
2. Компьютерли ривожлантирувчи ўйинлар. 
3. Бошқотирма ўйинлари. 
4.Дам олиш ўйинлари. 
5. Стол устида ўйналадиган ўйинлар(шахмат, 
шашка). 
6. Конвейрли ўйинлар. 
7. Конструкция (йиғиш) –ҳаракат ўйинлари. 
8. Мулоқотли-англаш ўйинлари. 
9. Ўқув-технологик ўйинлар. 
10. Спорт ўйинлари. 
15. Бошқарув-иқтисод ўйинлари ва бошқалар. 
Қуйида, МТМларда қўлланиладиган таълимий, ривожлантирувчи ва дам 
олиш компьютер ўйинларининг психолого-педагогик жиҳатларидан баъзи 
бирларини қўриб чиқамиз.