Nigora Erkaboyeva

 
Ahmad Yugnakiy
 (XII—XIII asrlar; “Hibbatul haqoyiq” asar): 

---

So‘zni uqib so‘ela, shoshib gapirma (keraksie, yaramas) so‘zlarni yashir,  
Yaramas gaping tufayli keyin boshingni yashirib yurma.] 
Amir Xisrav Dehlaviy (XIV asr; “” asari): 
So‘zlaringda bo‘lsa fikru o‘y yoniq,  
Bo‘lsin har so‘zingda bir nuqta aniq. 
Nazm aytsam, aytaman ta’b o‘lchovida o‘lchabon,  
Ulchanib aytilsa nuqta, bo‘lmas uchov besamar. 
 
Alisher Navoiy
 (1441-1501 yillar; «Mahbubul-qulub» asari): 
Saodatbaxsh  ruhning  tiniqligi  manba  ham  til,  baxtsizliklar  yulduzining 
boshlanishiga  sabab  ham  til.  Tiliga  kuchi  yetadigan  (kishi)  aql  podshosidir;  so‘zga 
ahamiyat  bermaydigan  (kishi)  la’natlangan,  past  (kishi)  dir.  Til  go‘zal  va  dillarni 
olovlantiruvchi  bo‘lishi  bilan  birga,  (so‘zlovchining)  dilidagini  aks  ettirsa,  yanada 
yaxshiroq bo‘ladi. 
Til muncha sharaf bila nutqning olatidir va ham nutqdurki, agar nopisand zohir 
bo‘lsa, boshning ofatidir.  
Tilning shirin, yoqimli va yumshoqligi foydadir. Chuchuk til achchiqqa aylansa, 
ommaga  (tinglovchiga)  zarar  yetadi.  Qandni  mast  qnluvchi  aroq  qilsalar,  harom 
bo‘ladi.  Chuchuk  so‘zni  toza  ko‘ngnllar  simiradi...  So‘zni  ko‘nglingda  pishitib 
olmaguncha so‘zlama, ko‘nglingda bo‘lgan har qanday fikrni ham ayta berma. 
... so‘zlar va saboqlardin murod ma’nidur. 
Har kimsaki nutqi farovon bo‘lmas,  
Til ranjiga tsilmoqligi imkon bo‘lmas.  
(Tilni azob chekib o‘rganmagan kishining nutqi ravon bo‘lmaydi).  
Gulshane keldi jismi insoniy,  
Nutq oning bulbuli xush ilhoni. 
Bo‘lmasa so‘z, ajab balo bo‘lgay,  
Bulbuli nutq benavo bo‘lgay.  
Ham so‘z ila elga o‘limdan najot,  
Ham so‘z ila topib o‘lik tan hayot.