Nigora Erkaboyeva pedagogik mahorat (O‘quv qo‘llanma) Toshkent

Tarbiyaviy vaziyatlar, ularni loyihalashtirish va modellashtirish. Tarbiya jarayonini texnologiyalashtirishda bu jarayonni loyihalashtirish hamda uning asoslarini belgilash muhim ahamiyatga ega. Tarbiya jarayonini loyihalash quyidagi bosqichlarda kechadi:

Tarbiya jarayonini loyihalash bosqichlari:

1. 
   tarbiyaviy tadbir mavzusiga doir materiallarni yig‘ish;
   
2. 
   tarbiyaviy tadbir maqsadi va vazifalarini belgilash;
   
3. 
   tarbiyaviy tadbirning mazmunini ishlab chiqish;
   
4. 
   tarbiyaviy tadbir shakli, metodlari va vositalarini tanlash;
   
5. 
   tarbiyaviy tadbirni tashkil etish va o‘tkazish (davomiyligi) vaqtini belgilash;
   
6. 
   tarbiyaviy tadbir stsenariysini ishlab chiqish;
   
7. 
   o‘quvchilar faoliyatini nazorat qilish, ularning faollik darajalarini norasmiy (o‘quvchilarni bu haqida xabardor qilmasdan) baholash;
   
8. 
   loyihani amaliy faoliyatda qo‘llash;
   
9. 
   tarbiyaviy tadbirni tashkil etish jarayoni;
   
10. 
    tarbiyaviy tadbirning o‘tkazilish holati (samarali, samarasiz, muvaffaqiyatli, muvaffaqiyatsiz kechganligi)ni muhokama qilish va yakuniy xulosa chiqarish.
    

Bu jarayonda tarbiyaviy tadbirlarning tashkil etilishiga nisbatan texnologik yondoshuv mohiyati o‘quvchilar mustaqilligini ta’minlashda quyidagi omillarning mavjudligiga e’tiborni qaratishni ham taqozo etadi: o‘quvchilarda tarbiyaviy tadbirlarning o‘tkazilishiga nisbatan ichki ehtiyoj, qiziqish va rag‘batning mavjudligi; o‘quvchilarning tarbiyaviy tadbirlarni mustaqil tashkil etish borasida muayyan tajribalarga ega ekanliklari; tarbiyaviy tadbir g‘oyasining o‘quvchilar ichki ehtiyojlariga mos kelishi.
Umumiy o‘rta ta’lim muassasalari amaliyotida yuqorida bayon etilgan omillarni inobatga olish va shu asosida tarbiyaviy tadbirlarni tashkil etish ularning muvaffaqiyatli tashkil etilishini ta’minlab qolmay, balki o‘quvchilarda ularning





³⁰ Ўша манба. – 90-бет.
³¹ Ўша манба. – 112-бет.
o‘tkazilishiga nisbatan ijobiy munosabatni shakllantiradi, ma’naviy-axloqiy sifatlarning tarbiyalanishi uchun qulay sharoitni hosil qiladi.
Ta’lim jarayonni loyihalashda odatda modellashtirishdan ham foydalaniladi.