Neolit davri xususiyatlari va xronologiyasi. Neolit davri uzoq davom etgan tosh asrining so`nggi va yakunlovchi bosqichi hisoblanadi. Neolit yunoncha, «neos»

Neolit davrida qabilalarning ko`pchiligi o`troq hayot tarziga o`tadi, doimiy yashash uchun manzillar qura boshlaydi. Manzil va makonlar guvaladan qurilgan turar joylar shaklida bo`lib, deyarli barcha xalqlarda bu xususiyat ko`zga tashlanadi. Avvalgidek daydib yurish, yangi-yangi ov makonlari qidirib ko`chib yurishga barham beriladi. Endi doimiy yerto`lalar, kulbalar yasash, loydan, zuvaladan uy qurish, neolit davri jamoasining asosiy odatiga, turmush tarziga aylanib boradi.

• Neolit davrida qabilalarning ko`pchiligi o`troq hayot tarziga o`tadi, doimiy yashash uchun manzillar qura boshlaydi. Manzil va makonlar guvaladan qurilgan turar joylar shaklida bo`lib, deyarli barcha xalqlarda bu xususiyat ko`zga tashlanadi. Avvalgidek daydib yurish, yangi-yangi ov makonlari qidirib ko`chib yurishga barham beriladi. Endi doimiy yerto`lalar, kulbalar yasash, loydan, zuvaladan uy qurish, neolit davri jamoasining asosiy odatiga, turmush tarziga aylanib boradi.

O`zbekiston hududlaridan keyingi yillarda ko`plab neolit makonlari topilgan. Arxeologlar Qashqadaryo va Zarafshon daryola-rining quyi oqimidan 45 dan ortiq neolit makonini o`rgangan.

• Joytun madaniyatiga mansub qabilalar paxsa va guvalasomon aralashtirib qurilgan uylarda yashab, bo`yoq bilan naqshlangan idishlardan foydalangan. Joytun makoni ibtidoiy qishloq bo`lib, u bir necha uylardan tashkil topgan. Uylarning maydoni 25-30 m2 tashkil etgan bo`lib, ular paxsadan qurilgan.

Hisor madaniyati nomi bilan atalgan Markaziy Osiyoning neolit davri makonlari. Hisor – Pomir tog`laridan topib o`rganilgan. Hisor madaniyatining asosiy markazi Tojikiston Respublikasining Hisor – Bobotog` - Qoratog` oralig`idagi yerlar bo`lib, dastlab o`rganilgan yodgorliklar Hisor vodiysidan topilganligi uchun u shu nom bilan ataladi. Hisor madaniyati o`z xususiyatiga ko`ra tog` madaniyati deb ham nomlanadi. Hisor madaniyatiga mansub bo`lgan yodgorliklar 200 dan ortiq bo`lib, ular miloddan avvalgi V-III ming yilliklar bilan belgilanadi.

• Hisor madaniyati nomi bilan atalgan Markaziy Osiyoning neolit davri makonlari. Hisor – Pomir tog`laridan topib o`rganilgan. Hisor madaniyatining asosiy markazi Tojikiston Respublikasining Hisor – Bobotog` - Qoratog` oralig`idagi yerlar bo`lib, dastlab o`rganilgan yodgorliklar Hisor vodiysidan topilganligi uchun u shu nom bilan ataladi. Hisor madaniyati o`z xususiyatiga ko`ra tog` madaniyati deb ham nomlanadi. Hisor madaniyatiga mansub bo`lgan yodgorliklar 200 dan ortiq bo`lib, ular miloddan avvalgi V-III ming yilliklar bilan belgilanadi.

• Hisor madaniyati jamoalari sopol idishlar yasab, asosan chorvachilik, ovchilik, qisman dehqonchilik va termachilik bilan shug`ullangan.