Neftning ayrim fizik-kimyoviy xossalarini: zichligi, qovushqoqligi, alangalanish haroratini aniqlash

1-MASHQ.
NEFTNING ZICHLIGINI AREOMETR 
YORDAMIDA ANIQLASH. 
O’lchash va natijalarni hisoblash. 
1. Ichki diametri 5 sm dan kichik bo’lmagan toza idishga tekshirilayotgan neft 
mahsuloti, ya’ni dizel yoqilg’isi quyiladi. 
2. Bu idishga mutloq vertikal ravishda areometr kiritiladi. 
3. Areometr kiritilganda neft mahsulotlarini sirtida ko’pik hosil bo’lsa, uni filtr 
yordamida olish tavsiya etiladi.
4. Areometr kiritilganda neft mahsulotlarini temperaturasi atrof muhit haroratda ± 
5. 
°
S ko’p bo’lmasligi tavsiya etiladi. 
5. Areometr ko’rsatgichi suyuqlikni yuqori meniskudan hisoblanib olinadi. 
6. Tajriba 4 - 5 marotaba bajariladi. 
7. Neft zichligining qiymatini aniqlashdagi absolyut va nisbiy xatoliklar topiladi. 
8. Olingan natijalar quyidagi jadvalga kiritiladi. 
3.1-rasm. 3.2.-rasm. 
Standart neft areometri. Areometr ko’rsatishlari 
3.1-jadval 
 
 
 
№ d, g/sm
3
d
o’r
, g/sm
3
Δ
d, g/sm
3
Δ
d 
o’r
, g/sm
3
ε
% 
1 
2 
3 

---

2-MASHQ. NEFTNING QOVUSHQOQLIGI ANIQLASH 
Yonilg`ining qovushoqligi
 
(yopishqoqlik, ichki ishqalanish) suyuqliklarning 
ular oqimini yuzaga keltiruvchi tashqi kuchlar ta`siriga qarshiligini ifodalovchi 
xossasidir. Qovushoqlik asosan harorat va yonilg`i tarkibiga bog`liq. Absalyut 
(dinamik va kinematik) va shartli qovushoqlik tushunchalari ishlatiladi. 
Yonilg`ining qovushoqligi mahsus asboblar - 
viskozimetrlar
yordamida aniqlanadi.
Dinamik qovushoqlik
 
deganda suyuqlikning ichki ishqalanish koeffitsienti 
tushuniladi. Dinamik qovushoqlik birligi sifatida - bir-biridan 1 m masofada 
joylashgan o`zaro parallel 1 m
2
o`lchamdagi ikki qatlamni 1 N ga teng kuch ta`siri 
ostida 1 m/s tezlik bilan o`zaro harakatini ta`minlovchi qovushoqlik qabul qilingan.