Neft va gaz1

Absorbent yoki gaz fazaning resirkulyatsiyali chizmalari 16-
d, e rasmlarda keltirilgan. Bunday chizmalarda absorbent ko‘p
marta o‘tadi.
16-  d rasmda absorbent bo‘yicha resirkulyatsiyali chizma
keltirilgan. Bunda gaz faza absorberning tepa qismidan kirib, past
qismidan chiqib ketsa, suyuq faza esa qurilmadan bir necha marta
qaytarib o‘tkaziladi. Absorbent qurilmaning tepa qismiga uzatiladi
va gaz fazasiga qarama-qarshi yo‘nalishda harakatlanadi. Ya’ni, x
b
konsentratsiyali absorbent absorberdan chiqayotgan suyuq faza bilan
aralashishi natijasida uning konsentratsiyasi x
s
 ga ko‘tariladi.
Jarayonning ishchi chizig‘i y-x diagrammada AB to‘g‘ri chizig‘i
bilan ifodalanadi. Absorbtivning aralashtirishdan keyingi
konsentratsiyasi x
s
 ni moddiy balans tenglamasidan toðish mumkin.
Agar absorberga kirishdagi absorbent miqdorini yangi
absorbent miqdoriga nisbatini n deb belgilansa, moddiy balans
tenglamasi quyidagi ko‘rinishda yoziladi:
(
)
(
)
(
)
b
ax
ax
b
ax
c
G
L
x
x
Ln
x
x
γ
γ
⋅
−
= ⋅
−
=
⋅
+
.
Bunda:
(
1)
ax
b
c
x
n
x
x
n
− +
=
.
Gaz fazasi resirkulyatsiyali absorbsiya sxemasi 16- e rasmda
keltirilgan. Ishchi chiziq holati A
s
 (
g
s
, x
ox
) va B (
g
ox
, x
b
) nuqtalari
bilan belgilanadi. 
g
s
 konsentratsiya moddiy balans tenglamasidan
aniqlanadi:
(
1)
ax
b
c
n
n
γ
γ
γ
− +
=
.
Absorbent harakat tezligi ortishi bilan massa berish
koeffitsiyenti ko‘payadi, bu esa, o‘z navbatida, massa o‘tkazish
koeffitsiyentining o‘sishiga olib keladi.

---

66
Qiyin eruvchan gazlarni absorbsiya qilish paytida absorbentni
resirkulyatsiya qilish usulini qo‘llash maqsadga muvofiqdir. Agar
absorbtiv resirkulyatsiya qilinsa, gaz fazasida massa berish
koeffitsiyenti ko‘payadi. Bu usul yaxshi eriydigan gazlarni
absorbsiya qilishda yuqori samara beradi.