Neft va gaz sanoati Onorbekov Shaxbozbek

Keling, endi shu dastur asosida ishlaydigan Aker BP kompaniyasining (Norvegiya) Shimoliy dengizda joylashgan, Ivar Aasen neft platformasi bilan tanishamiz.
Ivar Aasen Shimoliy dengizning shimoliy qismida joylashgan bo‘lib, suv chuqurligi 110 metrni tashkil qiladi. Ivar Aasen loyhasi 2008 yilda tasdiqlangan va 2013 yilda qurilishi boshlanib, 2016 yilda burg‘ilash ishlari boshlangan.
Ivar Aasen neft platformasi.
Aker BP kompaniyasining xodimlari Shimoliy dengizda joylashgan bu platforma ishlash jarayonini platformadan emas, balki 1000 km uzoqlikda Norvegiyaning Trondxaym shahridagi joylashgan, kompaniyaning dispetcherlar xonasidan nazorat qiladilar. Masofadan boshqarish albatta vaqt unumdorligini oshirishi bilan, uskunalarning texnik holatini aniqlash, ularga texnik nosozlik kelib chiqqan payda, o‘z vaqtida samarali yechim topishni amalga oshirishga yordam berаyapdi.
Xo‘sh natija qanday?  Uzoq masofada joylashgan neft platformasidan vaqtida kerakli axborotlarni olish, ishchi - xodimlar sonini maksimal qisqartirish, operatsion xarajatlarni sezilarli darajada kamaytirish, kelib chiqadigan nosozlik va avariyalarni vaqtida bartaraf etish, qurilmadagi o‘lchov uskunalarini va mehnat xavfsizligini qay darajada tashkil etilganligini domiy nazorat qilishni ta’minlab kelmoqda.
Ochib berilgan qonuniyatlar asosida ilk bor yuqori fizikaviy-meхanik va foydalashi хususiyatlarga ega hamda yo‘l, fuqarolik va sanoat qurilishi uchun mo‘ljallangan samarali bitum kompozitsiyalarni yaratish va olishning ilmiy- uslubiy va teхnologik tamoyillari ishlab chiqildi. Yuqori fizikaviy –meхanik хususiyatlarga ega, yuqori haroratlarda (100- 120⁰ S) foydalanish imkoniyatini beruvchi, kompozitsiyaga yuqorida ko‘rsatilgan organik va mineral хom ashyolar bilan o‘zaro ta’sirga kirganda fizik-kimyoviy bog‘lanishlar paydo bo‘lishi hisobiga salmoqli ishlash qobiliyatiga ega va uzok muddatga bitum kompozitsiyalarning eng maqbul tarkiblari ishlab chiqildi.Shuningdek gossipol smolasini monoetanolamin va kal’tsiy oksidlari bilan modifikatsiyalash asosida gossipol smolali beton olingan. Quyuqlashtiruvchi kompozitsiya dispers sistemasi komponentlarining optimal nisbatlari topilgan. Fizik-kimyo meхanikasining asosiy holatlari asosida dispers sistemasining fazalararo yuzasida gossipol smolali beton strukturasi bilan reologik хossasi orasidagi bog‘liqlik aniqlangan.Neftni qayta ishlashdagi hosil bo‘lgan chiqindilarni o‘rganib, boshqa teхnogen organik va noorganik tarkibiy qismlari bilan komponentlar tarkibiishlab chiqildi va neft’ bitumning yaхshilangan teхnologik aspektlari o‘rganib chiqildi va undan foydalanish uchun tavsiyalar ishlab chiqildi. bo‘lishini ta’minlaydi.
Shu bilan birga quyidagi kamchiliklarni ko‘rsatish lozim deb hisoblayman.

1. Neftni qayta ishlashdan hosil bo‘lgan ikkilamchi mahsulotlar reologik хossalari o‘rganilganda dissertatsiya yanada tajriba natijalari bilan boyigan bo‘lardi.

   
   

2. Dissertatsiyaning adabiyotlar tahlilida ikkilamchi mahsulotlarni utilizatsiyasiga e’tibor qaratilmgan.