Neft va gaz konlari mashina va jihozlari

9.1-rasm.  Ikkita  qatlamdan  о‘zgaruvchan 
suyuqlikni  GPN  (gidravlik  porshenli  nasos) 
yordamida olish jihozlarining sxemasi: 
1-ishlangan  va  qazib  olingan  suyuqlikni  otma 
chizig‘i;  2-gidravlik  domkrat;  3-gazni  qisishi; 
4-ishchi  suyuqlikni  uzatish;  5-GPN  ;  6-paker; 
7-dum; 8-zonalar oralig‘idagi klapan. 
 
9.2.  Ikkita  qatlamga  bir  ajratuvchi 
ORZ-2P-5 
turidagi 
ajratuvchi 
paker 
yordamida alohida suv haydash sxemasi:  
1- nasos quvurlari ; 2- kesishishuvchi mufta ; 
3- paker ; 4- suv quvurlar oralig‘idagi kanal ; 
5-mustahkamlash kolonnasi ; 6- chorbarmoq ; 
7- teshik ; 8- salnik; 9-yuvuvchi klapan ; 10- 
uzgartma; 11- boshmoq . 
 
Kesishishuvchi  muftani  (2)  kanali  orqali  yuqori  qatlamga  haydaladigan 
suvning  bosimi,  keyin  kalta  quvur  bо‘ylab  (6)  va  paker  (3)  orqali  prujinali 
likopchali yuvuvchi klapanga (9) uzatiladi va yopiladi, suvni quduqning ichi orqali 
pastki qatlamga oqib ketishini oldi olinadi. NKQ orqali haydaladigan suv quvurlar 
oralig‘i  kanali  (4)  markaziy  kalta  quvur  va  pakerning  asosiy  quvuri  orqali,  undan 
keyin  esa  teshik  orqali  (7)  pastki  qatlamga  beriladi.    Yuvuvchi  kanal  orqali 
yuvuvchi  suv  NKQga  haydaladi.  Bunday  holatda  suv  NKQ,  quvurlar  oralig‘i 
kanali  (4)  va  teshik  (7)  orqali  о‘tadi,  pastki  qatlamning  filtrini  yuvadi  va  keyin 
boshmoq orqali (11) yuvuvchi kanalning  (9) tagiga tushadi. Agar bosim kanalning 
(9  )  tagida  ustidagiga  nisbatan  yuqori  bо‘lganda,  u  ochiladi  va  yuvuvchi  suvni 
yuvuvchi  kanalga  (6)  tushishiga  yо‘l  beradi  va  keyin  kesishuvchi  muftaning  (2) 
kanallari orqali mustahkamlash kanaliga beriladi. 
Bunda  bir  vaqtning  о‘zida  yuqori  qatlam  qismining  filtrini  yuvish  sodir 
bо‘ladi. Yuvuvchi suv yerning ustiga quvurlar oralig‘idagi kanal orqali chiqariladi. 
Yuvuvchi klapanni ochish uchun mustahkamlash kolonnasining halqali kesimi suv 
uzatmasidan  ajratiladi  va  bosim  tushadi.  Normal  ishlatishda  yuvuvchi  kanalni 
yopiq  bо‘lishi  uchun  yuqori  qatlamga  quvurlar  oralig‘idagi  fazo  orqali  yuqori 
bosimda  suv  haydaladi.  Bunday  holatda  klapanning  (9)  ustidagi  bosim  uning 
tagidagi bosimdan yuqori bо‘ladi va klapan yopiladi. Agar suv yuqori bosim bilan 
yuqori  qatlamga  emas  balki  pastki  qatlamga  haydalganda  quduqqa  jihozlarni 
tushirishdan  oldin  yuvuvchi  klapanning  (9)  korpus  buriladi  va  u  uzgartmaga  (10) 
birlashtiriladi. Bunday jamlanmada quduq stvolining jihozlari va ikkala qatlamdagi 
filtrlar quvurlar oralig‘idagi  fazo orqali suv  haydab  yuviladi. Ikkala qatlam  uchun 
sarflanadigan suvning miqdori yer ustida о‘lchanadi. 
Agar  146  mm.li  mustahkamlash  kolonna  suvni  qatlamga  haydashda  hosil 

---

 
58 
bо‘ladigan bosimga qarshi mustahkamlikni ta’minlaganda, 168 mm.li kolonnaning 
parchalanishga  mustahkamligi  kichik  bо‘lganda,  haydash  faqat  past  bosimda  olib 
boriladi.    Diametri  168  mm  bо‘lgan  mustahkamlash  kolonnasini  suvning 
bosimidan himoya qilish uchun ikkita ajratuvchi pakerli ORZ-2P-6 konstruksiyasi 
ishlangan va karnaysimon og‘zi pastga qaratilgan.  Quduqqa jihozlarni tushirishda 
manjetlarni  himoyalash  uchun  unga  oldindan  saqlovchi  metall  kojux  kiydiriladi, 
quduqda jihozlar opressovka qilinganda undagi bosim pasaytiriladi.