Neft va gaz konlari mashina va jihozlari

1.  T.R.Yuldashev,    X.Q.  Eshkabilov.  “Neft  va  gaz  konlari  mashina  va 
mexanizmlari”  Qarshi.:  Qashqadaryo  kо‘zgusi  OAV  nashriyoti.  –Darslik-
2015 yil. 
 
2.  T.R.Yuldashev.  “Neft  va  gaz  konlari  mashina  va  jihozlari”  Qarshi.: 
Uslubiy qо‘llanma. Qarshi -2015 yil 
 
17.1. Dengiz territoriyasida  quduqlarni ishlatish 
 
Dengizlar, 
botqoqliklar 
va 
suv 
bosgan 
joylardagi 
quduqlarning 
territoriyasida    suv  mavjud  bo‘lganligi  uchun  ishlatish  jarayonida  har  xil 
murakkabliklarni  keltirib  chiqaradi.  Dengizlardagi  quduqlarni  ishlatish  esa  jiddiy 
muammolar bilan bog‘liqdir.  
Dengiz  sharoitlari  uchun  yaratilgan  texnik  jihozlar  va  konstruksiyalar  aniq 
darajada  suvning  tagida  joylashgan  yer  sirtlari  uchun  va  boshqa  holatlarda  ham  
qo‘llashga yaroqlidir.  
Yoqilg‘i  xom-ashyolarning  istemol  qilinish  jadalligining  o‘sishi  ko‘pgina 
davlatlarda  neft  va  gaz  resurslarini  qurib  ketayotganligi,  quruqlikdagi  neft  va 
gazning  zaxiralarining o‘sishini pasayish holatlari murakkab sharoitga ega bo‘lgan 
dengiz  shelflarini  va  okeanlarni  o‘zlashtirish  muammolari  bilan  shug‘ullanishni 
dolzarb masalalarini keltirib chiqardi.  
Shelf  bu  –  suv  osti  materiklarining  tekis  qismi  bo‘lib,  quruqlikning 
qirg‘og‘iga  yondoshgan  bo‘ladi  va  ularning  umumiy  geologik  tuzilishini 
tavsiflaydi.  
Shelflarning  eng  chetki  qismining  chuqurligi  100-200m.ni,  ba’zi  bir 
sharoitlarda suvning chuqurligi  1500-2000 m.gacha yetadi.  

---

 
172 
 
                            17.1-rasm. Shelfda burg‘ilash.  
 
Neftgaz  konlarini  o‘zlashtirish  shuni  ko‘rsatadiki,  ularga  katta  kapital 
xarajatlarning  sarflanishiga  qaramasdan  dengizlardan  va  okeanlardan  neft  va  gaz 
qazib olish samarali hisoblanadi.  
Dengizdagi  neftgaz  konlarining  texnologik  majmualari  dengizdagi 
uglevodorodli  konlardan  neft,  gaz  va  kondensatni  qazib  olish  va  yig‘ish  uchun 
mo‘ljallangan bo‘ladi hamda mahsulotlarni uzoq masofaga tashishga tayyorlaydi.  
 
 
                        
17.2-rasm. Dengizdagi neft koni.