Neft va gaz konlari mashina va jihozlari

4.1-rasm. Gaz havo ko’targichi. 
a – ish boshlangunga qadar quduq holati; b – quduqning ish vaqtidagi holati. 

---

 
26 
Suyuqlikni  ko’tarishda  gaz  quduqlaridan  chiqadigan  gazdan  foydalaniladi 
yoki gaz uzatmaning yuqori qismidan foydalaniladi. Agarda gaz uzatmadan olinsa, 
u boshida gaz taqsimlagichga uzatiladi, undan keyin kon gaz uzatmasiga uzatiladi. 
Bu  usul  kompressorsiz  gazlift  deyiladi.  Bundan  tashqari  quduq  ichidagi  gazdan 
foydalanish mumkin (4.2-rasm).  
 
4.2-rasm. Quduq ichi gazlift sxemasi. 
1-markaziy quvur; 2-klapan; 3-quvur orqa halqasi. 
 
Agarda  gaz  qatlami  neft  qatlamidan  yuqorida  joylashgan  bo’lsa,  unda  gazli 
suyuqlik  aralashmasi  markazdagi  gaz  quduqdan  (2)  klapan  orqali  ko’tariladi.  U 
klapan  pakerdan  yuqoriga  o’rnatilgan.  Ortiqcha  gaz  quvur  fazasi  orqali  (3)  quvur 
orqali chiqariladi (4.2-rasm). 
Klapan shunday shaklda hisoblanganki, u orqali kiradigan gaz va ko’targich 
ichidagi ichki bosim klapan orqali suyuqlikning markaziy quvuri orqali suyuqlikni 
quduq ustigacha va otma tizimga ko’tarilishini ta’minlaydi. 
Kompressorsiz  gazlift  maqsadga  muvofiq  va  tejamkor  bo’lib,  yuqori 
bosimdagi tabiiy gaz mavjud bo’lsa, tabiiy gaz energiyasidan neftni ko’tarishda va 
chiqqandan so’ng ham undan (isitishga, maishiy xizmatga, neftni suvsizlantirish va 
tuzsizlantirish) foydalaniladi.