Neft va gaz kimyosi mahsulotlarini tahlil qilishda optik usullar

M.V.Lomonosov

Neftning mineralli kelib chiqishi to’g’risidagi g’oya birinchi marta 1805-yilda Gumbolt tomonidan bayon qilingan. 1867-yilgacha neftning organik kelib chiqishi to’g’risidagi g’oyalarning tarafdori bo’lgan D.I.Mendeleyev 1877- yilda uning mineral kelib chiqishi to’g’risidagi gipotezani shakllantirdi, unga binoan neft katta chuqurliklarda yuqori haroratda suvning metall karbidlari bilan o’zaro ta’siri natijasida hosil bo’ladi.

Gumbolt

N.A.Kudryavsevning tushunchalari eng katta mashhurlikka ega bo’ldi. Ular vaqt davomida ancha o’zgarib turdi, ammo ularning mohiyati shundan iboratki, yerning chuqur zonalarida neft va gaz va aralashmasidan uglevodorodlarni va dan to’g’ridan – to’g’ri sintez qilish reaksiyasi natijasida hamda radikallarning polimerlanish natijasida hosil bo’ladi. Faraz qilishlaricha uglevodorodlarning reaksion aralashmadan hosil bo’lishi litosferaning maydalangan chuqur siniqli uchastkalarida sodir bo’ladi. Yuqori bosim ostida bo’lgan uglevodorodlarning yuqoriga cho’kindi qatlamga otilib chiqishi neft va gaz uyumlarining hosil bo’lishiga olib keladi. Bu fikrlarga yaqin bo’lgan fikrlar boshqa Rossiya olimlari – V.B.Porfirev, P.N.Kropotkin, E.B.Chekalyuk hamda AQSH tadqiqotchisi T.Gold tomonidan bildirilgan. Neftning mineralli kelib chiqish gipotezasi tarafdorlarining bir qator argumentlari termodinamik hisoblashlarga asoslangan. E.B.CHekalyuk neft hosil bo’lish haroratini ba‘zi izomer uglevodorodlar orasidagi nisbatlar bo’yicha aniqlashga harakat qilgan.