Neft quduqlaridan olinayotgan neftning tarkibi va undagi qo‘shimchalarning salbiy ta’sirlari

Neftni qo‘shimchalardan tozalash
Suvdan tozalash. Neft va suv aralashmasi emulsiya ko‘rinishida
bo‘ladi. Ularni aralashmadagi miqdorlariga ko‘ra aralashma neftning
suvdagi emulsiyasi (n/s) yoki suvning neftdagi (s/n) emulsiyasi
ko‘rinishida bo‘lishi mumkin. Aralashma asosan (95 foiz) suvning
neftdagi (s/n) emulsiyasi ko‘rinishida bo‘ladi.
Hosil bo‘lgan neft-suv emulsiyasi turg‘un holatda bo‘lib, ularning
turg‘unligini buzish aralashmaga deemulgatorlarni qo‘shish,
aralashmani qizdirish va boshqa tashqi kuchlar ta’siri orqali amalga
oshiriladi.
Neftni suvsizlantirish mexanik, termik, kimyoviy, filtrlash,
issiqlik-kimyoviy emulsiyani parchalash, elektrik usullar yordamida
amalga oshiriladi.
Mexanik usul. Bu usul aralashmani tindirishga asoslangan
bo‘lib, u tindiruvchi qurilmalarda amalga oshiriladi.
Neft-suv aralashmasi tindiruvchi qurilmaga oshiriladi va u yerda
ajralish jarayoni sodir bo‘ladi. Neft suvdan yengil bo‘lganligi sababli
aralashma yuzasiga ajralib chiqadi va neft qatlamini hosil qiladi.
Hosil bo‘lgan neft va suv qatlamlari alohida ajratib olinadi.
Issiqlik usuli. Aralashma tindirishga qadar qizdiriladi yoki issiqlik
bilan ishlanadi. Natijada suv zarrachalarning yuza ta’sir
kuchlari va neftning qovushqoqligi kamayadi. Bu, o‘z navbatida,
suv globullarining cho‘kish tezligini oshiradi, neftning suvdan
ajralishi tezlashadi.
Kimyoviy suvsizlantirish usuli asosiy usullardan biri bo‘lib,
bunda tindirish jarayonigacha neft-suv aralashmasi tarkibiga
deemulgatorlar qo‘shiladi. Deemulgatorlar turg‘un neft-suv
emulsiyani parchalab tindirish qurilmalaridagi neft va suvning
ajralishi uchun maqbul sharoit yaratadi, ya’ni ajralish yuqori
darajada bo‘lishini ta’minlaydi.
Issiqlik-kimyoviy deemulsiya usuli. Neft-suv aralashmasi
tarkibiga deemulgatorlar qo‘shish bilan bir qatorda aralashma issiqlik
bilan ham ishlanadi. Bunda suv tomchilarining yuza sirt
ta’sir kuchlari tezda kamayadi va emulsiya turg‘unligi buziladi. Bu
suv va neftning ajralish jarayonining yuqori darajada (100 %)
bo‘lishini ta’minlaydi.