Neft-gazkimyo sanoati texnologiyasi

Moyni  % mass xom ashyoga sarfi: 
Distillat moylarni tozalanganda                               3-10   
Qoldiq moylarni tozalanganda                                   10-25 
Н-1 
Н-2 
Н-3 
Н-5 
Н-6 
Н-7 
Т-1 
БП 
А-1 
Ф-1 
Ф-2 
П-1 
К-1 
Х-1 
Х-2 
С-1 
II 
V 
V 
VI 
IV 
VIII 
VII 
VII 
I 
Х-3 
А-3 
Е-1 
V 
А-2 

---

75 
 
3.2. Perkolyastiya  usuli 
Filtrlash  dona  -  dona  xarakatsiz  yoki  xarakatda  bo’lgan  adsorbent  qatlamida 
amalga  oshiriladi.  Birinchi  variantda  moy  toza  xolda  yoki  ogir  benzin  eritmasida 
o’lchamlari 0,3 - 2 mm bo’lgan adsorbent (loy) qavatidan o’tkaziladi. 
Filtr  ichi  bo’sh  vertikal  stilindr  apparat  bo’lib,  adsorbent    bilan    to’ldiriladi. 
Moyni  birinchi  porstiyasi  juda  chuqur  tozalanadi.  Adsorbent  moydan  ajratib 
olinadigan  moddalar  bilan  to’yingan  sari,  tozalanish  darajasi  pasaya  boradi.  Xamma 
filtrat  bitta  idishga  yigilib  aralashtiriladi.  Shuning  uchun  filtratni  sifati  o’rtacha 
bo’ladi.    Filtrlash  tugagandan  so’ng  adsorbent  filtrdan  moy  qoldiqlarini  ajratib  olish 
uchun  erituvchi  –  og’ir  benzin  bilan    yuviladi.  Keyin  filtrdan  eruvchini  chiqarib 
tashlash  uchun  suv  pari  bilan  ta’sir  etadi.  Yuvilgan  va  parlangan  adsorbent  filtrdan 
tushirib olinadi va yangisi bilan almashtiriladi. 
Perkolyastiya usulining asosiy kamchiligi – xarakatsiz adsorbentni qurilmasini 
kattaligi  va  ko’p  mexnat  talab  qilishidir.  Asosiy  afzalligi  -  tozalash  yumshoq 
sharoitda 20-100
o
S da olib boriladi va moy uglevodorodlari parchalanmaydi. Bu usul 
moylarni    qayta  tozalash  uchun  qo’llaniladi.  Xarakatda  bo’lgan  adsorbent  bilan 
selektiv  tozalangan  distillyat  va  qoldiq  moylarining  adsorbstiya  usulida 
tozalangandan keyin olingan natijalar jadvalda keltirilgan.  
To’xtovsiz  adsorbstiya  jarayoni  bilan  moylarni  tozalashdan  moylarga 
erituvchilar  aralashtiriladi  va  sintetik  alyumosilikat  adsorbent  sifati  qullaniladi. 
Adsorbentni o’lchamlari: 0,25-0,8  mm. Erituvchi benzin frakstiyasida (80-120
o
S), 3-
5%  aromatik  uglevodorod  bo’ladi.  Jarayon  adsorbent  va  moyni  qarama-qarshi 
xarakatida  amalga  oshiriladi.  Erituvchi  adsorbstiya  bosqichida  desorbent  sifatida 
foydalaniladi. Adsorbent ustanovkada to’xtovsiz regenerastiya qilinadi. 

---

76