“neft-gazkimyo sanoati texnologiyasi” kafedrasi

Gaz uyumlari aksariyat gaz tarzida hamda suv siquvchi tarzi bilan gaz tarzining aralashmasidan hosil bo‘lgan tarzda ishlaydilar.

• Gaz uyumlari aksariyat gaz tarzida hamda suv siquvchi tarzi bilan gaz tarzining aralashmasidan hosil bo‘lgan tarzda ishlaydilar.
• Gaz tarzida ishlovchi uyumlar aksariyat litologik to‘silgan va suv siqivuga duchor bo‘lmagan holatlarda ishlatiladi.
• Bunday holatlarda qatlam bosimi eng minimal holgacha tushadi, aniqrog‘i quduq og‘zidagi bosim eng pastga teng bo‘lgan holatgacha ishlashi mumkin.
• Suv siquvi tarzi mavjud bo‘lgan joylarga mansub gaz uyumlari aksariyat dastlabki davrlarda gaz tarzida ishlaydilar va vaqt o‘tishi bilan qatlam bosimi kamaya borgan sari qatlamga suv chegaradan kirib keladi va gaz uyumini egallay boshlaydi.

Bunday holatda gaz olayotgan quduqlarni suv bosadi, ularning ishiga suv albatta salbiy ta’sir o‘tkazadi, natijada qatlamning bir qismini suv bosishi natijasida qatlamdagi gazning bir qismi suvda eriydi, bir qismi esa bosib kelgan suv tazyiqi ostida qatlamda qolib ketadi.

• Bunday holatda gaz olayotgan quduqlarni suv bosadi, ularning ishiga suv albatta salbiy ta’sir o‘tkazadi, natijada qatlamning bir qismini suv bosishi natijasida qatlamdagi gazning bir qismi suvda eriydi, bir qismi esa bosib kelgan suv tazyiqi ostida qatlamda qolib ketadi.

Shunday olib qaraganda qatlamning gaz beruvchanligi ham xuddi neftberuvchanlikka o’xshash qatlamdagi mavjud jamiki gaz zahiralarining (balans zahiralari) yer yuzasiga chiqarib olish va ishlatish imkoniga ega bo‘lgan zahirasi kabidir, ya’ni gaz beruvchanlik koeffitsienti jamiki olingan gazning o‘sha qatlamdagi umumiy (balans) zahirasiga nisbatan hosil bo‘lgan sondir.
Bu son ham neftbruvchanlik koeffitsienti kabi bir-birlikdan iborat yoki foiz ko‘rinishida ifodalanadi.

Gazning to‘liqroq olinishiga monelik qiladigan omillardan biri kollektorning turliligi va past kollektorlik xususiyatga ega bo‘lganligidir.

• Gazning to‘liqroq olinishiga monelik qiladigan omillardan biri kollektorning turliligi va past kollektorlik xususiyatga ega bo‘lganligidir.
• Kollektor tekis va bir xil, undagi o‘tkazuvchanlik va g‘ovaklik yuqori darajada bo‘lsa, albatta qatlamdan yuqori gazberuvchanlikka erishiladi.
• Yaxshi kollektorlar yuqori gazga to‘yinganlik xususiyatiga ega bo‘ladi. Undan tashqari gaz beruvchanlik uyumning oxirgi bosimi (qatlamdagi qoldiq bosim) qancha kam bo‘lsa, shuncha ortiq bo‘ladi, tabiiyki bunday holatda qatlamdagi qoldik gaz miqdori ancha kam bo‘ladi.