Ndki elektr energetika fakulteti 35sa-21ee sirtqi bulim 1- kurs talabasi

Ekspert tizimlardan foydalanish 
Hatto, hozirda katta EHM da ham, kichik EHM da ham yaxshi ishlaydigan 
ekspert tizimlar, odam ekspertga nisbatan ma'lum chegaralanishga ega. 
Ko'pchilik ET foydalanuvchi tomonidan ishlatishga yaroqli emas. Agar siz bu 
tizimlar bilan avvaldan ishlamagan bo'lsangiz, unda siz katta qiyinchiliklarga duch 
kelishingiz mumkin. Ko'pchilik tizimlar faqatgina bilimlar bazasidan yaratuvchi 
ekspertlar tomonidan foydalanishlarimumkin. 
Odatda bu tizimlarda qo'llaniladigan savol-javob rejimi, yechimni olishni 
qiyinlashtiradi. Masalan, MYCIN tizimidan foydalanmagan vrach, tizimdan 
foydalanganga nisbatan yechimga tezroq ega bo'lishi mumkin (ko'pgina hollarda 
shundaybo'ladi). 
Ekspertiza seansidan keyin tizimni ishlata bilish darajasio'zgarmaydi. 

---

Ekspertlardan olingan bilimlarni mashinada effektiv holda ishlatadigan ko'rinishga 
keitirish haligacha muammoligichaqolmoqda. 
ET larni o'qitish mumkin emas, ular ongli fikrlay olmaydi. Uy mushugi maxsus 
o'rgatmasdan ham oddiy vazifalarni bajarishi mumkin, yosh bolaning idishdagi 
suvni ustiga ongli holda to'ka olmasligi tabiiy holdir, lekin Komp’yuter 
klaviaturasiga kofeni to'ka boshlasangiz, uning klaviaturani tortib olishga «aqli» 
yetmasligianiqdir. 
ET larni katta predmet sohada qo'llab bo'lmaydi. Ulardan foydalanishda ekspert bir 
necha minut yoki bir necha soatda yechimni bera olishi mumkin bo'lgan kichik 
predmet sohalar bilanchegaralangan. 
Ekspertlar 
bo'lmagan 
soha 
(masalan, 
astrologiya) 
da 
ET 
lardan 
foydalanibbo'lmaydi. 
ET larni faqat kognitiv masalalarni yechish uchun jalb qilish maqsadga muvofiq. 
Tennis, velosiped poygasi ET uchun predmet soha bo'la olmaydi, lekin bu 
tizimlarni futbol komandalarini tahrirlashda ishlatishmumkin. 
Agar natijaning formal usullari yoki shu masalaga o'xshash masala bo'lmasa, inson-
ekspert yechimni topish uchun masalaga ongliyondashadi. 
Yechim ming xil hodisa va vaqt o'tishi bilan o'zgarib turadigan o'zgaruvchilarga 
bogiiq bo'lsa, bilimlarga asoslangan tizimlar to'liq tahlil uchun yaroqsiz ekanligi 
kelib chiqadi. Bunday hollarda oddiy tildagi ma'lumotlar bazasi interfeysini 
ishlatganma'quldir.