Nazorati va hisobi

2.2.  Interfeys o‘zgartirgichlari, multipleksor yoki modem orqali 
hisoblagichlarda so‘rov o‘tkazilishi bilan  ENHAT ni tashkil etish  
RS-485  umumiy  shina  orqali  yoki  multipleksorga  “tokli  halqa”  interfeysi 
(masalan,  MPR-16  turdagi)  bo„yicha  yoki  ma‟lumotlarni  yig„ish  va  tayyorlash 
qurilmasi  (MYTQ)  orqali  birlashtirilgan  hisoblagichlar  turli  taqsimlash 
qurilmalarida  joylashishi  mumkin  va  so„rov  natijalari  faylini  shakllantiradigan 
ko„chma kompyuterda joylashgan dastur yordamida bir oy davomida bir yoki bir 
necha martta so„rov o‟tkazilishi mumkin (2.1-rasm).   
Hisoblagichlar 
va 
MYTQ 
orasida  doimiy  aloqa  yo„q.  MYTQ 
kommunikatsion server rolini bajaradi. Ma‟lumotlarni yig„ish markazi kompyuteri 
so„rovga  fayl-topshiriqni  shakllantiradigan  va  axborotlarni  asosiy  ma‟lumotlar 
omboriga (MO) yuklaydigan dasturiy modullar bilan ta‟minlangan bo‟lishi lozim. 
Hisoblagichlar  vaqtini  sinxronlashtirish  ko„chma  kompyuter  vaqti  bilan  so„rov 
jarayonida  amalga  oshiriladi.  Ko„chma  kompyuter  vaqti  ma‟lumotlarni  yig„ish 
markazi  vaqti  bilan  hisoblagichlar  so„roviga  topshiriqlar  fayllarini  qabul  qilish 
paytida  amalga  oshadi.  Bu  variantda  ma‟lumotlarni  yig„ish  markazi  uchun 
ajratilgan  kompyuter  bo„lmasligi  mumkin,  uning  rolini  ko„chma  kompyuter 
bajarishi mumkin. 
Ko„chma  kompyuterdan    interfeys  o„zgartirgichlari,  multipleksor  yoki 
modem  orqali  hisoblagichlarda  so„rov  o„tkazilishi  bilan  ENHAT  ni  tashkili  etish 
quyidagi masalalarni yechishga imkon beradi: 

 
iste‟mol parametrlarini aniq o„lchash; 

 
korxona va uning ob‟yektlari bo„yicha energiya resurslarini tijorat va texnik 
hisobga olish; 

 
berilgan  limitlarga  va  quvvatni  texnologik  cheklashlarga  nisbatan  berilgan 
vaqt  intervallarida  (5,  30  minut,  zonalar,  smenalar,  sutkalar,  dekadalar,  oylar, 
kvartallar  va  yillar)  hisobga  olish  nuqtalari  va  ob‟ektlari  bo„yicha  energiyadan 
foydalanishni nazorat qilish; 

---

25 
 

 
elektr  energiyani  hisobga  olish  bo„yicha  ma‟lumotlarga  ishlov  berish  va 
hisobotlarni shakllantirish; 

 
ma‟lumotlarning to„liqligini diagnostika qilish; 

 
ob‟ektlarning elektr bog„lanishlarini va ularning xarkteristikalarini tavsifi; 

 
hisoblagichlarni diagnostika qilish; 

 
yagona tizim vaqtini ushlab turish. 
2.2-rasm. Interfeys o„zgartirgichlari, multipleksor yoki modem orqali 
hisoblagichlarda so„rov o„tkazilishi bilan  ENHAT ni tashkil etish