Назорат саволлари воситасиз калориметрия принципи нимага асосланган?

НАЗОРАТ САВОЛЛАРИ
1. Воситасиз калориметрия принципи нимага асосланган?
2. Воситали калориметрия принципи нимага асосланган?
3. Нафас коеффициенти деб нимага айтилади?
4. Кислороднинг калорик эквиваленти деб нимага айтилади?
5. Умумий энергия алмашинуви нималарнинг йиғиндисидан иборат?
6. Одам тана харорати картаси нима?
7. Сутка давомида одам тана харорати ўзгаришлари қандай?
8. Гомойотерм хайвонлар тана хароратини доимийлигини қандай икки
жараённинг бошқаруви таъминлайди?
9. Кимёвий иссиқликни бошқариш деб қайси жараённи бошқарувига
айтилади?
10.Физикавий иссиқликни чикариш жараёнлари қандай бошқарилади?
11.Иссиқлик ажратишни амалга оширувчи уч жараённи кўрсатинг.
1..Воситасиз калориметрияда – организмдан ажралиб чиқаётган иссиқлик бевосита аниқланади. Бунинг учун текширувчи (одам ёки ҳайвон) маҳсус герметик камерага киритилади. Камера орқали қувурда сув ўтказилган бўлиб, шу сувнинг иссиқлик сиғими, маълум вақт бирлигида ўтган сув миқдори, камерага кираётган ва ундан чиқаётган сувнинг хароратини ҳисобга олган ҳолда текширилувчидан ажралган иссиқлик миқдори ҳисоблаб топилади.


2..Воситали калориметрияда- маълум бир вақт оралиғида истеъмол қилинган О2 ва ажралиб чиқаётган СО2 газини аниқлаш орқали организмдаги энергетик сарф хисоблаб топилади. Чунки энергия ажралиши асосан организмдаги оксидланиш жараёнига боғлиқдир. Шунинг учун ҳам газ алмашинувини ўрганиш орқали организмдаги энергетик сарфни аниқлаш мумкин. Дуглас-Холдейин усули энг кенг тарқалган воситали калориметрик усулдир. Бу усул бўйича 10-15минут давомида текширилувчи маҳсус мослама ёрдамида атмосфера ҳавосидан нафас олиб Дуглас копчасига нафас чиқаради
3..Муайян вақт ичида ажралиб чиққан СО2 ни сарфланган О2 га нисбати-нафас коэффициентига қараб организмда оксидланаётган моддани аниқлаш мумкин.
4..Организм 1 литр кислород сарфлаганда ажралиб чиқадиган энергия миқдорига кислороднинг калорик эквиваленти деб айтилади.


5..Организмдаги барча модда ва энергия ўзгаришларини умумлаштириб-метаболизм (модда алмашинуви) деб номланган. Бу ўзгаришлар ҳужайра даражасида метаболизм йўллари деб аталувчи кетма-кет келувчи мураккаб ш7реакциялардан иборат. Бу реакциялар генетик ва кимёвий механизмлар ёрдамида бошқарилиб турилади. Метаболизм икки қарама-қарши йўналган ва бир-бири билан боғлиқ бўлган анаболизм (ассимиляция) ва катаболизм (диссимиляция) жараёнларидан иборат.


6..
7.. Энг паст тана ҳарорати тахминан эрталаб соат 4 да, энг юқори ҳарорат соат 16-18 да кузатилади.


8..Гомойотерм организмлар тана ҳароратининг доимийлигини суткали ва мавсумий 20 С даражасидан ортмаган ҳолда сақлай оладилар. Бу номлар дастлабки совуқ қонли ва иссиқ қонли ҳайвонлар деган атамаларнинг ўрнига ишлатилмоқда.


9..qo'shim cha issiqlik ishlab chiqarishga yo'naltirilganjarayonlar kimyoviy
term oregulyatsiya deb ataladi. G om oyoterm organizm lar kim yoviy
term oregulyatsiya orqali tanada issiqlik hosil qilishni keskin (3-5 marta)
orttirishi mumkin.
K im yoviy ter
10…Физикавий терморегуляция
Ташқи муҳит температураси кўтарилганда гавда температурасининг доим бир
даражада сақланишида физикавий терморегуляция муҳим роль ўйнайди. Ташқи
муҳит температураси гавда температурасига яқин ёки тенг бўлса, моддалар
алмашинуви сусаядию, организмни қизиб кетишдан сақлай олмайди, чунки
организмда анчагина иссиқлиқ барибир ҳосил бўлаверади. Бундай ҳолларда
иссиқлиқни кўпроқ чиқариб юбориш йўли билан рўёбга чиқадиган физикавий
терморегуляция изотермияни сақлашда асосий аҳамиятга эга бўлади. Организмда
ҳосил бўладиган иссиқлиқ асосан иссиқлиқни иурлантириш (радиацион иссиқлиқ
йўқотиш) ва иссиқ ўтказиш (конвекцион иссиқлиқ йўқотиш) йўли билан, яъни
иссиқлиқни теридан бевосита ҳавога ёки терига тегиб турган буюмларга ўтказиш
йўли билан чиқиб кетади. Қатта ёшли одам тинч стганда ташқарига бериладиган
жами иссиқлиқнинг қарийб 70 процентини иссиқ ўтказиш (қарийб 15%) ва
иссиқлиқнинг нурлантириш (55%) йўли билаи чиқариб юборади
11...Танадан иссиқликни чиқариб ташлаш уч хил йўл билан амалга ошади: ўтказиш, нурланиш ва буғланиш.