|
Назорат саволлар:
Ҳаёт фаолияти хавфсизлиги ўзига қандай тушунчаларни олади?
Ҳаёт фаолияти хавфсизлиги тушунчаси ўз ичига инсоннинг жамиятда ишлаб чиқаришда, яшашида, фаолият олиб боришида муҳитнинг хавфсиз бўлиши, табиий ва техноген хусусиятли вазиятлардан сақланиши, уруш ва терроризм хуружидан ҳимояланиши, табиат ва одамзот уйғунлигини сақлаши, умуман олганда, инсоннинг шу заминдаги ҳаётининг хавфсизлигини таъминлаш тушунилади.
Тарихий ва яқин ўтмишдаги зилзилаларни айтиб ўтинг?
Тарихий ва яқин ўтмишдаги кучли зилзилалар даврида бу офатларнинг кўпи рўй берган ва кузатилган. Масалан, 1556 йилда Хитойдаги Шанси зилзиласидан 830 минг, 1737 йил Ҳиндистондаги Калькуттада 300 минг, 1923 йил Япониядаги Кантода 142 минг 807, 1970 йил Перуда 70 минг, 1976 йилда Хитойдаги Тяньшанда 240 минг киши ҳаётдан кўз юмган. Зилзила даҳшатларини тасаввур қилиш учун яқингинада Японияда, Хитойда, Ҳиндистонда, Эронда, Туркияда бўлиб ўтган зилзилаларни ёки 1948 йилги Ашхобод ва 1949 йилдаги Хайит зилзилаларини эслаб ўтиш кифоя. Уларда юз минглаб одамларнинг ҳалок бўлганликлари сир эмас. 150 йил мобайнида зилзила туфайли дунё бўйича умумий қурбонлар сони 2 млн 300 мингдан ортиқроқдир.
Аксикент, Андижон ва Тошкент зилзилалари қачон бўлиб ўтган?
Ахсикент зилзиласи – 1620 йилда Наманганда 5-15 км жанубий-ғарбида содир бўлган кучли зилзила. Андижонда 1902 йили содир бўлган 9-10 баллик зилзила халқимиз бошига тушган энг қора кунлар ва аянчли воқеаларга сабаб бўлди. Кўпчилик юртдошларимизнинг ёдида қолган ер қимирлаши – 1966 йилнинг 26 апрелида рўй берган Тошкент зилзиласидир.
2005 йилда Японияда қандай декларация қабул қилинди ва унинг вазифаларини санаб ўтинг?
Жаҳон ҳамжамияти 2005 йилнинг январ ойида Япониянинг Коби шаҳрида бўлиб ўтган ва табиий офатлар таҳликасини камайтиришга қаратилган анжуманда махсус декларацияни қабул қилди.
Ҳозирги вақтда ҳаёт фаолияти хавфини оширувчи қандай омиллар мавжуд?
Инсон ҳаёт фаолиятининг яна бир хавфли омили бу, турли хилдаги зарарли чангларни атмосферага чиқарилиши ҳисобланади. Бунинг қанчалик ҳозирги вақтда глобал миқёсда эканлигини билиш учун фақатгина Америка Қўшма Штатларида иссиқлик электр станцияларида тош кўмир ёқиш билан ҳосил бўладиган чангларни тозалаш қурилмаларидан кейин атмосферага чиқариб юбориладиган микдори йилига 180 000 000 тонна эканлиги, металлургия саноатида ажраладигани 150 000 000 тонна, ёғочсозлик саноатида эса у микдор 120 000 000 тонна эканлигини айтиш кифоя бўлса керак.
Инсоният цивилизациясининг ривожланишида қандай салбий оқибатларга олиб келмоқда?
Инсоният цивилизациясининг тобора ривожланиши ўзининг ижобий томонлари билан бирга салбий оқибатларни ҳам олиб келияпти. Инсоният тарихидаги ишлаб чиқаришнинг индустриал асосга ўтиши, атмосферани булғовчи кўплаб зарарли моддаларни ажратувчи манбаъларни ҳосил қилди. Масалан, ўрта асрлардаги катта шаҳарларда иситиш учун ва бошқа мақсадлар учун тош кўмирдан фойдаланиш, бу шаҳарларда тутуннинг кўпайиб кетишига сабабчи бўлдики, у аҳоли ўртасидаги касалланишни кўпайтириб юборди
Ўзбекистон Республикасида фуқароларни муҳофаза қилиш учун қандай қонун ва қарорлар қабул қилинди?
Ўзбекистон Республикасининг «Таълим тўғрисида»ги (1997 йил 27 август), «Аҳолини ва ҳудудларни табиий, ҳамда техноген хусусиятни фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилиш тўғрисида»ги (1999 йил 20 август) ва «Фуқаролар муҳофазаси тўғрисида»ги (2000 йил 26 май) қонунларини, ҳамда Вазирлар Маҳкамасининг 1998 йил 9 декабрдаги «Ўзбекистон Республикаси аҳолисини фавқулодда вазиятлардан муҳофаза қилишга тайёрлаш тўғрисида»ги 427-сонли қарорини, Ўзбекистон Республикаси «Кадрлар тайёрлаш миллий дастури»ни (1997 йил 27 август) амалга оширишни таъминлашда умумий ўрта мактабларида «Ҳаёт хавфсизлиги асослари», ўрта махсус касб ҳунар таълими тизимида «Фуқаро муҳофазаси асослари ва ҳаёт хавфсизлиги», олий ўқув юртларида «Фуқаро муҳофазаси ва фавқулодда вазиятлар» ёки (2003 йилдан) «Фавқулодда вазиятда фуқаро муҳофазаси» фанларини ўқитишни ташкил қилиш таълимнинг узлуксизлигини таъминлаш муҳим аҳамият касб этади.
Do'stlaringiz bilan baham: |
