Nazaruy materiallar semestr o’quv materiallari Ma’ruza mavzu 1

Foydalanilgan adabiyotlar.
1. Sinev D.N., Gurevich I.Ya. “Tegxnologiya lekarstv i analiz ”. Moskva “Meditsina”. 1982 st. 107-108
2. Kondrateva T.S., “Rukovodstvo к laboratorno'm zanyatiyam po aptechnoy texnologii lekarstvenno'x form”. Moskva. “Meditsina” 1986. St. 158-176
3. DF - XI sOni. 2-jild. Moskva, «Meditsina», 1990.Yu, 148-149
4. Kondrateva T.S.,’’Texnologiya lekarstvenno'x form ” Moskva, “Meditsina”, 1991. St. 277-311
5. Gretskiy V. М., “Rukovodstvo к prakticheskix zanyatii po texnologii lekarstvenno'x form Moskva. “Meditsina” 1991. St. 192- 209
6. M.M.Miralimov “ Yig’indi preparatlar texnologiyasi”. Toshkent.” Abu Ali ibn Sino”. 2001. 348-356 betlar.
7. Tixonov A. I., Yamo'x T.G., “Texnologiya lekarstv” Xarkov, Izd. NFAU “Zoloto'e stranitso'”, 2001 st. 365-406
8. M.M. Miralimov, N.N. Nishonov, Z.Knazarova. “spravochnik po texnologi lekarstv” st. 133-134.
9. M.M. Miralimov, X.K. Abdullaeva,-Z.Y.Mamatmusaeva, N. A Azimova “Farmacevtik texnologiya asoslari fanidan amaliy qo’llanma”, 2004, 28-40 betlar.
10. Sinev D.N., Gurevich ‘‘Texnologiya i analiz lekarstv” Moskva, Meditsina, 1989 st. 118-121


6- Ma’ruza
MAVZU 6. Konsentrlangan eritmalar, ularni suyultirish va quyultirish bilan bog’liq hisoblashlar

Reja:

1. Byuretka moslamasi uchun konsentrlangan eritmalar tayyorlash
2. Konsentrlangan eritmalarni kuyultirish va suyultirish
3. Byuretka moslamasi uchun konsentrlangan eritmalar tayyorlash
Ma’lumki byuretka moslamasi qadimdan ishlatilib kelingan moslama bo’lib. Dorixonada tayyorlanayotgan dori preparatlarining dolzarbligi yo’qolmagan. CHunonchi, AQSH da 2000 yildan 2010 yilgacha bo’lgan davrda ishlab chiqarish dorixolarning soni 500 tadan 1300 tagacha ko’paygan. FDA tomonidan tasdiqlangan ekstemporal retseptlar 300 dan 1500 tagcha soni oshgan. Zamonaviy dorixona asbob uskunlari kupayib, xozirgi kunda bir necha yuzlab namunalari mavjud.²
Dori moddalarining retseptda beriladigan konsentratsiyasidan yuqori qilib tayyorlanadigan eritmalar konsentrlangan eritmalar deb ataladi.
Konsentrlangan eritmalarni asosan gigroskopik, ko’p miqdorda kristallizatsion suv saqlovchi dori moddalaridan tayyorlash tavsiya etiladi.


1.12.-rasm. Byuretka moslamasi UB -16
Konsentrlangan eritmalar (O’zSSVning 582 sonli buyrug’i asosida) og’irlik — hajm usulida aseptik sharoitda yangi xaydalgan, tozalangan suvda tayyorlanadi. Ularni tayerlashda ulchov idishlaridan (ulchov kolbasi) foydalaniladi. Agar ulchov idishi bo’lmasa olinishi lozim bo’lgan suv miqdorini eritma zichligi yoki dori moddasining hajm oshish koeffitsientidan foydalanib hisoblanadi. Tayyorlangan eritma filtrlanib tulik kimyoviy taxlildan o’tkaziladi.
Eritma zichligi buyicha olinadigan suv miqdorini hisoblash:
A) 1 l 20% li geksametilentetramin eritmasini tayyorlash uchun qancha tozalangan suv kerak bo’ladi?
Eritmani tayyorlash uchun olinadigan geksametilentetramin miqdori hisoblanadi:
20 gr-100ml
X -1000 ml x=200 gr
Eritma zichligi 1,042 g/ml. Hisoblashda 1 l 20% li geksametilentetramin eritmasining massasi:
1,042 g/ml . 1000 ml = 1042 g ekanligi asos qilib olinadi.
Tozalangan suv =842 g (ml)1042 g - 200 g = 842 g(ml) miqdorda suv talab etiladi.
Dori moddasining hajm oshish koeffitsenti buyicha olinadigan suv miqdorini hisoblash:
200 *0,78 ml/g = 156 ml (200 g geksametilentetramin eriganda egallagan hajm).

1000 ml - 156 ml = 844 ml tozalangan suv kerak.