|
15-KAZUS
S va M ismli shaxslar oldindan til biriktirib, 2019 yilning yoz oylarida Toshkent shahar, Uchtepa tumani X-MFY idorasi yonida, shu erda bo‘lgan fuqaro S ga M nomidagi avtoulovni taqiqda turganini yashirib, keyinchalik rasmiylashtirish sharti bilan 8.500 AQSh dollariga sotishib, so‘ngra S avtoulovni R ga 9.000 AQSh dollariga sotganligini bila turib, 2020 yilning bahor oylarida avtoulov jarima maydoniga tushib qolganligidan hamda avtoulov o‘z nomlarida bo‘lganligidan foydalanib avtoulovni jarima maydonidan olib chiqishib, 2020 yil 13 avgust kuni boshqa shaxsga sotib yuborishib, pullarni qo‘lga kiritishgan. Shu bilan R ga moddiy zarar yetkazishgan.
Kazus bo‘yicha savollar:
1. S ismi shaxs va uning sherigi tomonidan sodir qilingan qilmish tarkibini tahlil qilib, qilmishni tahlil qiling.
2. Qilmishdagi og‘irlashtiruvchi va yengillashtiruvchi holatlarni tahlil qiling.
3. Takroran jinoyat sodir qilish va davomli jinoyat sodir qilishni yuqoridagi holatga bog`lab taqqoslagan holda tahlil qiling.
4. Ishtirokchilik turi va shaklini kazusdagi holatga bog`lab tahlil qiling
5. Aybdor shaxslarga nisbatan JKning maxsus qismi moddasi sanksiyasi doirasida umumiy qismi qoidalari asosida jazo tayinlang.
Ushbu kazusdagi qilmish tarkibini tahlil qilishdan oldin, avvalo jinoyat tarkibining tuzilishi haqida qisqacha toxtalib otsak. Jinoyat tarkibi deb - jinoyat huquqida sodir etilgan aniq bir ijtimoiy xavfli qilmishni jinoyat deb baholash uchun zarur bo’lgan obyektiv va subyektiv belgilarning minimal yigindisiga aytiladi.
Bu belgilar jinoyat qonuni Maxsus qism normalarida mustahkamlanganligi bois, u yoki bu ijtimoiy xavfli qilmishning jinoyat deb baholanmogi uchun zaruriy belgi bo’lib hisoblanadi.
Jinoyat tarkibining "tarkib" deb nomlanishining asosiy sababi shundaki, unda jinoyatning obyekti, obyektiv tomoni, subyekti va subyektiv tomoni degan tushunchalar (elementlar) bir butun holda mujassamlashganligini anglatadi.
Obyekt: ozgalar mulkini egallash bn bogliq ijtimoiy munosabat
Obyektiv tomon: aldov yoli bn mulkka egalik qilish.
Subekt: S va M ismli aqli raso jismoniy shaxslar
Subyektiv tomon: qasd
2. Qilmishdagi ogirlashtiruvchi holatlarga toxtaladigan bolsam, 56-moddaning m-n-bandlari mos tusharkan. Yani bir guruh shaxslar tomonidan oldindan til biriktirgan holda yani S va M ning til biriktirishi va ilgari ham qasddan jinoyat sodir etgan shaxsninh takroran yangi jinoyat aodir etishi. Yani takroran avtomashinani sotishi.
Yengillashtiruvchi holatlar mavjudligi haqida kazusda sòz ketmagan. Agarda aybini boyniga olib,arz qilsa,pushaymonligini bildiraa., yetkazilgan zararni qoplab bersa bu harakatlar 55-moddaga koea yengillashtiruvchi hokat deb topiladi. Va 57-moddaga kora jazo tayinlanadi.
Takroran jinoyat bn davomli jinoyatni farqi: Ushbu Kodeks Maxsus qismining aynan bir moddasida, qismida, Kodeksda alohida ko‘rsatilgan hollarda esa, turli moddalarida nazarda tutilgan ikki yoki bir necha jinoyatni shaxs turli vaqtlarda sodir etgan, ammo ularning birortasi uchun ham sudlangan bo‘lmasa, takroran jinoyat sodir etish deb topiladi. Tamom bo‘lgan jinoyat ham, jazoga sazovor bo‘lgan jinoyatga tayyorgarlik ko‘rish yoki jinoyat sodir etishga suiqasd qilish ham, shuningdek ishtirokchilikda jinoyat sodir etish ham takroran jinoyat sodir etish deb topiladi.
Agar shaxs ilgari sodir etgan qilmishi uchun javobgarlikdan yoki jazodan ozod qilingan bo‘lsa, jinoyat takroran sodir etilgan deb topilmaydi.
Umumiy qasd bilan qamrab olingan va yagona maqsadga yo‘naltirilgan bir jinoyat tarkibini tashkil qiluvchi bir-biriga o‘xshash bir necha jinoiy qilmishlardan iborat bo‘lgan (davomli) jinoyat takroran sodir etilgan deb topilmaydi.
Vazifalarini uzoq vaqt mobaynida bajarmaslikdan iborat bo‘lib, bir jinoyatning uzluksiz tarkibini tashkil qilgan (uzoqqa cho‘zilgan) jinoyat takroran sodir etilgan deb topilmaydi.
Davomlida maqsad bir narsaga qaratilgam. Masalan kompyuterni oģirlash. Bir kuni klaviatira, ertasiga monitor shu tarzda…ushbu holatda takroran sodir etilgam. Sababi jabrlanuvchilar alohida, obyekt va obyektiv tomon alohida…yani mashinani bir necha kishiga sotgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
