Nazariy savollar. Bir qancha jinoyat sodir etish va uning ahamiyatini muhokama eting

Jinoyatning tamom bo‘lish vaqtini hamda jinoyatning ijtimoiy xavflilik darajasi.
Birnchi navbatda jinoyatning tamom bo’ish vaqtini aniqlash uchun qilmish tasvirlov usuliga ko’ra qanday turga tegishli ekanligini aniqlash lozim.
Tasvirlov usuliga ko’ra:
Moddiy tarkibli jinoyat bu jinoyatning tamom bo’lishi oqibat kelib chiqqan paytdan boshlab hisoblanadigan jinoyatdir.
Formal tarkibli jinoyat- jinoyat sodir etish boshlanishidayoq tamom bo’adigan jinoyatdir. Bunda oqibat yuz bergan bermagani ahmaiyatsiz.
Kesik tarkibli jinoyatda oqibat ham, oqibatga sabab bo’luvchi qilmishni oxiriga yetkazish ham talab etilmaydi.
O’z navbatida jinoyat kodeksi mana shu qoidalardan kelib chiqib, jinoyat qachon tugallanishini 13-moddada belgilab bergan


13-modda. Qonunning vaqt bo‘yicha amal qilishi
Qilmishning jinoiyligi va jazoga sazovorligi ana shu qilmish sodir etilgan vaqtda amalda bo‘lgan qonun bilan belgilanadi. Agar ushbu Kodeks moddasida harakat yoki harakatsizlik sodir qilish payti jinoyat tamomlangan payt deb hisoblangan bo‘lsa, ijtimoiy xavfli qilmish bajarilgan payt jinoyat sodir qilingan vaqt deb topiladi. Agarda ushbu Kodeks moddasida jinoiy oqibat yuz berishi bilan jinoyat tamom bo‘lgan deb hisoblangan bo‘lsa, jinoiy oqibat yuz bergan payt jinoyat sodir etish vaqti deb topiladi.


Kazus bo’yicha bosqinchilik qonundagi belgilariga koʻra ijtimoiy xavflilik darajasi yuqori ekanligini inobatga olib, Jinoyat kodeksida kesik tarkib sifatida ifodalangan boʻlib, jinoyat “jabrlanuvchining hayoti va sogʻligʻi uchun xavfli boʻlgan zoʻrlik ishlatish yoki shunday zoʻrlik ishlatish bilan qoʻrqitib hujum boshlangan vaqtdan boshlab tugallangan hisoblanadi. Bunda aybdorning mulkni talon-toroj qilib boʻlgan-boʻlmagan­ligining ahamiyati yoʻq.
Shu bilan birga, jinoyatlar o‘z xususiyati va ijtimoiy xavflilik darajasiga ko‘ra: ijtimoiy xavfi katta bo‘lmagan; uncha og‘ir bo‘lmagan; og‘ir; o‘ta og‘ir jinoyatlarga bo‘linadi.